Samoerai Yoshida Shoin werd onthoofd voor zijn politieke daden

Tot 1867 bestond de hoge klasse van Japan uit samoerai en de shogun. De samoerai waren de krijgers en de shogun was hun leider. Samen met de keizer vormden zij de macht van Japan. Alleen in de loop der jaren verloor het keizerlijke hof steeds meer macht aan de Shogun. Het was zelfs zo, dat de shogun tussen 1603 en 1867 feitelijk alleenheerser was van Japan en het land regeerde vanuit Edo, het huidige Tokio.

Meiji-restauratie

De keizer zat in Kyoto als het ware in een 'gouden gevangenschap' zonder macht. Die macht moest dus hersteld worden, en dat wordt de Meiji-restauratie genoemd. "Yoshida Shoin is een van de belangrijkste politieke activisten in aanloop naar de Meiji-restauratie geweest", vertelt hoogleraar Wim Boot.

Aan boord van een Amerikaanse boot

Yoshida Shoin was leergierig. Op vroege leeftijd bestudeerde hij militaire tactieken en gaf hij advies over gevaren van buitenaf. Toen hij in 1851 naar Edo trok, kwam daar twee jaar later de Amerikaan Matthew Perry aan. De Amerikaan dwong Japan om een einde te maken aan de isolatie die het land al meer dan 200 jaar kende. Onder het mom van 'ken uw vijand' wilde Shoin leren van de Amerikaanse militaire tactieken. Hij dacht namelijk dat de traditionele Japanse vechtkunst niet opgewassen zou zijn tegen westerse technieken. Maar, Japan was op dat moment afgesloten van de buitenwereld en het was ten strengste verboden om het land te verlaten. Oftewel, aan boord gaan van een Amerikaans schip, dat zat er niet in.

Toch voer Shoin midden in de nacht, op een bootje naar het schip van Perry. Hoogleraar Boot vertelt dat Shoin terug werd gestuurd door de Amerikanen. "Vervolgens gaat Shoin heel eerlijk naar de kustwacht en vertelt hij dat hij tegen de regels en voorschriften in naar het Amerikaanse schip is gegaan. Daarop wordt hij in de gevangenis gezet in Edo, waarna hij terug wordt gestuurd naar Choshu, de plek waar hij vandaan komt", aldus Boot.

Zijn plek in de Japanse geschiedenis

Terwijl Shoin in de gevangenis zat, ondertekent de shogun het commerciële verdrag van de Amerikanen, zonder daarbij toestemming te vragen van de keizer. Volgens Shoin was dit blasfemie en ook andere samoerai zagen de actie als verraad.

Wanneer de nog maar 27-jarige Shoin in Choshu aankomt en in huisarrest wordt geplaatst, neemt hij daar de Shoka Sonjuku, de lokale privéschool, over. Daar geeft hij les over zijn denkbeelden en waarschuwt hij zijn leerlingen over de gevaren van buitenaf. Hij bepleit bovendien zijn loyaliteit voor de keizer en deelt hij zijn visie op de hereniging van Edo en Kyoto, oftewel, het herstel van de verhouding tussen de shogun en de keizer. Met het overnemen van de school en het delen van zijn denkbeelden, heeft Yoshida Shoin grote invloed op de Japanse geschiedenis. Onder zijn leerlingen zitten namelijk de hoofdpersonen van de Meiji-restauratie: onder andere de eerste premier van Japan krijgt les van hem.

De invloed van Yoshida Shoin

De Japanse overheid komt erachter dat Shoin zijn mond voorbij spreekt en bovendien plant de samoerai de moord op een lid van de kabinetsraad. Die moord mislukt en opnieuw belandt Shoin in de gevangenis. In Edo wordt hij uiteindelijk op 29-jarige leeftijd voor zijn daden onthoofd.

Achteraf gezien is Shoin steeds belangrijker geworden, vertelt hoogleraar Boot: "Vanwege de leerlingen van hem die precies gedaan hadden wat hij allemaal had bedacht, die zich dus ook op hem beriepen. Daarnaast was hij een held voor de goede zaak, geëxecuteerd door de shogun, die gelukkig in naam van de keizer omver is geworpen."