PFAS-doofpot chemiebedrijf Chemours: omwonenden willen geen schikking treffen

In de hoorzitting van vandaag werd Chemours aan de tand gevoeld over waarom zij deze essentiële informatie nooit met de politiek en met omwonenden hebben gedeeld en dat men er nu via een uitzending van Zembla achter moest komen. Kees van der Hel is lid van de actiegroep 'Gezondheid voor alles' en woont op twee kilometer afstand van de fabriek: "Je ziet jouw kinderen en kleinkinderen opgroeien in een omgeving waarvan je weet, hier gebeuren dingen waardoor het onmogelijk is om uit jouw tuin te eten. Waardoor het onmogelijk is om op een normale manier te kunnen genieten van de natuur, te kunnen zwemmen. Kortom: je moet je bij alles afvragen, is het verantwoord wat ik doe?"

Voorkomen voor het nageslacht

De angst van Van der Hel zit hem erin dat er al PFAS in zijn lichaam zit, en er door de dagelijkse consumptie er steeds meer bijkomt. "En als het erin zit, gaat het er nooit meer uit", aldus Van der Hel. "Op het moment dat je nu besmet raakt met de stof, is die over 100 jaar uit jouw lichaam verdwenen. En dat willen we voor ons nageslacht voorkomen."

Chemours heeft rekperiode compleet benut

Dat het bedrijf vandaag aanwezig is in de Tweede Kamer, is op zijn minst bijzonder te noemen. Naast dat Chemours geen inhoudelijke reactie heeft geven op de vragen van tv-programma Zembla en dat nu schijnbaar wel bereid is te doen, is het chemiebedrijf niet verplicht om nu in Den Haag aan te schuiven. Kortom: "Dat is winst ten opzichte van wat ze bij ons hebben gedaan", zegt onderzoeksjournalist bij Zembla Roelof Bosma.

Het bedrijf begon echter de summiere tijd die voor de hoorzitting is weggelegd met een uitleg over wat het bedrijf allemaal voor de samenleving betekent. "De rekperiode hebben ze compleet benut", aldus Van der Hel, die bij de zitting aanwezig is. "Klein maken van het probleem, categorisch ontkennen: daar zijn ze experts in."

Charmeoffensief van Chemours

In de buurt van de fabriek waar Van der Hel woont, is Chemours bezig met een charmeoffensief. Zo vestigen ze de aandacht op wat zij doen voor vergroening van de samenleving bijvoorbeeld, vertelt Van der Hel: "Dat charmeoffensief wordt hier in de Tweede Kamer gewoon voortgezet."

Bosma vult aan: "Wat de directeur eigenlijk doet is het vooral over nu hebben, (...) en over hoe goed ze zijn voor elektrische auto's en windenergie." Wanneer de directeur van Chemours naar het verleden wordt gevraagd, wijst zij naar communicatie die er volgens haar altijd is geweest met mensen die ervoor verantwoordelijk zijn. "Uit onze documenten blijkt dat dat niet klopt", aldus Bosma.

Volgens Bosma probeert Chemours nu Zembla zwart te maken en zetten ze hun onderzoek weg als 'schandaaljournalistiek'. "Nu proberen ze de Kamer met een kluitje in het riet te sturen door te zeggen van 'het klopt allemaal niet'. De Kamer accepteert dat overigens niet", vertelt Bosma. Ook het eerder genoemde charmeoffensief lijkt niet de vruchten af te werpen: "Kamerleden noemen het koud, kil, ze missen alle reflectie van het bedrijf. Ik denk niet dat het zo overkomt als ze willen."

Rol van politiek

We weten al heel lang dat PFAS schadelijk is. De vraag is: waarom heeft de Kamer dan nu pas, na de uitzending van Zembla, de directeur van Chemours uitgenodigd voor een hoorzitting? "Wat ik heel erg mis is een langere blik vanuit de politiek en vanuit controlediensten om echt uit te gaan zoeken wat er aan de hand is." Kamerleden komen daarnaast onbeslagen ten ijs volgens Bosma. Daardoor dreigt de chemiegigant hiermee weg te komen: "Er ligt echt een taak voor de politiek om veel meer op de inhoud te gaan."

De omwonenden willen geen schikking treffen, zegt Van der Hel. "Dan koop je eigenlijk jouw probleem af. (...) We weten niet wat de mate van vervuiling in de Alblasserwaard is. Wat moet er afgegraven worden en hoe diep? Hoe ga je met die grond om en hoe wordt die gereinigd? Het geldt voor het water, voor de moestuinen en voor de waardevermindering van de woningen. Kortom, het gaat om een onvoorstelbaar bedrag dat hierbij gemoeid is." Oftewel: het is een dossier dat nog jaren gaat duren.

Vroeg!

Vanochtend in Vroeg! werd ook over Chemours en de hoorzitting in de Tweede Kamer met de directeur van de fabriek gesproken. Dat deed presentator Stephan Komduur met emeritus hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer, en met Kees van der Hel en Joop Keesmaat van actiegroep 'Gezondheid voor alles'.