Bezoek Vance zet Groenland 'onder druk', maar 'onacceptabel als het geannexeerd wordt door VS'

Volgens Trump zou Groenland bij de VS moeten horen om 'veiligheidsredenen.' Het bezoek van Vance en zijn vrouw Usha Vance wordt door Múte Bourop Egede, de premier van Groenland, dan ook niet gecategoriseerd als een onschuldig bezoek, maar als puur machtsvertoon. Dat is een behoorlijke 'omslag' in hoe de Groenlanders denken over de interesse van Amerika, merkt Visser op.

Troefkaart

"In het begin zag je nog wel dat er gematigd enthousiasme was over de interesse van de VS", legt Visser uit. Vooral Groenlandse politici die een snellere weg naar onafhankelijkheid van Denemarken zagen de interesse als een "troefkaart" in eventuele onderhandelingen. "Maar je merkt nu dat dat helemaal is omgeslagen. De premier zegt dat er agressieve druk en provocatie is, dat ze weg moeten blijven."

Demonstraties

Er was al een demonstratie tegen het bezoek van de Vances en er zijn er meer gepland, meldt Visser. Henk van der Liet, emeritus-hoogleraar Scandinavische taal en cultuur UvA, meldt dat er voor "Groenlandse begrippen" veel mensen aanwezig zijn bij de demonstraties. "Het is een kwestie van welke belangen er op het spel staan. Het bezoek is spierballentaal."

Grondstoffen

De interesse van de VS in Groenland gaat "om de grondstoffen en het is een strategische locatie", aldus Haroon Sheikh, publicist over geopolitieke vraagstukken. Amerika wil een "signaal" afgeven en de verkiezingen in het land daarmee beïnvloeden. "Het bezoek van Vance is een manier om extra kracht bij te zetten en meer druk op de Groenlanders te leggen."

De grondstoffen op het eiland zit lastig te delven, maar met het smelten van de Noordpool wordt het steeds haalbaarder om te delven. Daar wil China in investeren, de VS wil juist een inhaalslag doen op dat gebied, aldus Sheikh. "Er wordt gezegd dat Groenland bedreigd wordt, maar daar zijn geen voorbeelden van. De VS wijzen op de rol van China. Wat er wel gebeurt is dat de Noordpool langzaam smelt."

Rusland

Ook Rusland zou op de loer liggen. "Er is een strijd om die regio en Groenland heeft een belangrijke positie rondom de Noordpool", zegt Sheikh. Maar de Groenlanders zijn vooral bezig met onafhankelijkheid van Denemarken. "Maar als het proces verder doorgaat en het onafhankelijk wordt, gaat het dichter tegen de VS aan zitten."

Ingrijpen van de NAVO

Moet de NAVO onder Artikel 5 in zo'n geval ingrijpen? "In zo'n geval is de VS de dominante partij. Landen roepen de NAVO in om elkaar te beschermen, maar dat is richting de VS roepen. Als de VS de agressor is, is dat dus anders", legt Sheikh uit. D66-Kamerlid Jan Paternotte meldt dat er pas ingegrepen wordt wanneer Groenland en Denemarken daarom vragen.

"Het is onacceptabel als Groenland geannexeerd of bezet gaat worden door de VS", gaat Paternotte verder. Het bezoek van Vance ziet het Kamerlid als bliksemafleider voor zijn "zachte kritiek" op de president in de gelekte Signal-berichten. "Vance heeft alle reden om een rel te creëren om de aandacht ergens anders op te vestigen."

Sancties

Beller Fred Bruggeman vindt dat Europa een duidelijk signaal moet geven dat Trumps interesse niet door de beugel kan. "Je gaat voorbij aan alle internationale rechtsstatelijke zaken. Het innemen is net als Rusland dat zegt dat Oekraïne bij hen hoort en het interesseert Poetin geen bal wat het volk wil." Luisteraar Dick Adema is ook voor "zware sancties" vanuit de EU. Beller Elsa meent dat de VS in Groenland "niets te zoeken" heeft. "De bewoners willen het ook niet."