De Pioniers: Cheng Ji, de 'Breakaway Killer' die met een knieblessure de Tour voltooide

We schrijven 2014, voor deze rubriek behoorlijk recent. Vincenzo Nibali (Astana) wint de Ronde van Frankrijk, zijn eerste en enige Tour-overwinning uit zijn carrière. De Nederlander Laurens ten Dam, negende, zet zijn beste resultaat in de Tour neer.

Om de hekkensluiter van deze editie te vinden moeten we naar plek 164, de plek van Cheng Ji. Met een achterstand van ruim zes uur (6:02,24, voor de puristen) op Tour-winnaar Nibali komt hij aan in Parijs. Het verschil was sinds 1954 niet meer zo groot geweest, om dat in perspectief te plaatsen. Het jaar ervoor, bijvoorbeeld, was de achterstand van de nummer laatst 4,5 uur, een jaar na zijn deelname vijf uur.

The Breakaway Killer

Goed, een achterstand van ruim zes uur dus. En dat een kleine twee weken na zijn verjaardag. Het leverde de Chinese renner enige bekendheid op, maar ook een status als karikatuur. Hoewel, zijn bijnaam deed anders vermoeden: The Breakaway Killer. Waar kwam dit vandaan?

Om zijn resultaat van context te voorzien, is het belangrijk om te weten wat de rol van Cheng Ji was tijdens deze Tour. Hij was mee om te knechten voor sprinter Marcel Kittel: daarvoor sleurde de knecht vele kilometers voorin, om gaten te dichten en vluchters binnen te halen. Vandaar dus die heroïsche bijnaam: The Breakaway Killer.

En dan zou je bijna vergeten dat Cheng Ji de Tour voltooide met een blessure. Een knieblessure om precies te zijn. Juist: dat is gerust een prestatie van formaat te noemen van de eerste Chinese renner ooit in een Tour.

Met zijn deelname doorbrak Cheng Ji het stereotiepe beeld van de fiets in China. Daar werd het voertuig vooral gezien als praktisch vervoersmiddel voor de armen. En zeker niet als race-attribuut voor topsporters.

Strenge winters

Oorspronkelijk wilde Cheng Ji helemaal geen wielrenner worden. Hij deed aan hardlopen, maar vanwege de strenge winters in zijn thuisstad Harbin koos hij uiteindelijk voor een binnensport. Het werd baanwielrennen, hij werd verliefd op de fiets.

Later ruilde hij het indoor fietsen in voor de buitenlucht. Hij verhuisde naar Nederland, waar hij reed in amateurkoersen en criteriums. In 2007, op 19-jarige leeftijd, pikte de Skil-Shimano-ploeg hem op. Zijn eerste succes volgde een jaar later: een ritzege in de Ronde van de Zuid-Chinese Zee, gehouden in Hongkong.

Een nieuwe Aziatische markt

Zijn pioniersreis voerde hem naar de eerste Chinese deelname in de Vuelta, Giro en uiteindelijk dus de Tour. Maar ook op maatschappelijk gebied had hij impact: voor zijn toenmalige ploeg Giant-Shimano boorde hij een nieuw Aziatisch publiek aan. Dat was een mooie bonus voor Giant, fabrikant van (race)fietsonderdelen.

Twee jaar na zijn laatste plaats met gouden rand stopte Cheng Ji. Het herstellen van een zware bergrit ging hem steeds meer moeite kosten en hij kon niet langer het beste uit zichzelf halen. En niet te vergeten: Cheng Ji wilde terug naar China, terug naar zijn vrouw en kind. The Breakaway Killer arriveerde in een land waar mensen hadden ontdekt dat de fiets niet slechts een vervoermiddel voor de armen is.