De Pioniers: Hubert Opperman, die Australië van hoop voorzag in de Grote Depressie

"Ik geloof dat zes dagen per week constant fietsen heeft gezorgd voor uithoudingsvermogen en snelheid." Dit waren niet de woorden van een atleet die zijn rigoureuze trainingsschema aan het beschrijven was. Het waren de woorden van Hubert Opperman, de Australische wielrenner uit de jaren 30. Niet zijn trainingsschema, maar een gesprek over zijn eerste baantje als krantenjongen was reden tot deze uitspraak.

Krantenjongen

Oppy, zoals Opperman liefkozend werd genoemd, groeide aan het begin van de vorige eeuw uit tot een wielerlegende in Australië. De fiets? Die ontdekte hij als 15-jarige, toen hij aan de slag ging als krantenjongen voor de Australische tabloid Herald. Als bezorger van telegrammen legde de slagerszoon vele kilometers af op zijn fietsje. Een tijd die hem vormde tot een wielrenner met een meedogenloze kracht in zijn benen.

Lange fietstochten maakte de jonge Opperman vrijwel dagelijks. Maar het zou nog een tijd duren voordat hij besloot een stapje verder te gaan: meedoen aan een wedstrijd. Twee jaar later was het zover: Opperman schreef zich in voor de ‘80 mijlen van de fietsindustrie’. De prijsverstrekker van die race, fietsondernemer Bruce Small, was onder de indruk van de jongen uit de zuidelijke staat Victoria.

Small was de oprichter van fietsenmerk Malvern Star en rekruteerde Opperman als het ware na die race. Opperman zou zijn hele carrière rijden op de fietsen van Small. Zelf was hij smal van stuk voor een wielrenner, maar zijn onuitputbare wilskracht en gedrevenheid vielen op. Down Under was hij veruit de beste en viermaal op rij werd Opperman kampioen van Australië.

Dat was het moment waarop Opperman besloot zijn koers te verleggen, naar de andere kant van de wereld. Zo belandde hij in 1928 in de Tour de France, in een gelegenheidsteam dat bestond uit Engelstaligen – waaronder een coureur uit Nieuw-Zeeland. Opperman kwam destijds tot een verdienstelijke achttiende plaats.

Inhaalslag op de vélodrome

Twee keer reed Opperman de Ronde van Frankrijk, maar echt indruk maakte hij in Europa tijdens extreme duurwedstrijden. Zoals tijdens de Bol d’Or, een 24-uursrace op de vélodrome van Parijs. Opperman had op een gegeven moment twintig ronden achterstand op zijn concurrenten. Maar wacht eens, was hier nou sprake van sabotage? Even dacht Opperman van wel: zijn ketting brak tijdens de race immers tot tweemaal toe.

Maar technische problemen of niet, Opperman zette door. Zoals de wielerwereld van hem gewend was. Aangemoedigd door het Franse publiek, dat Allez Oppy! scandeerde, maakte hij een ongekende inhaalslag. Opperman mocht op de hoogste trede van het podium staan. Hij won.

Baken van hoop tijdens de Grote Depressie

Meer dan honderd records liet Opperman sneuvelen in de jaren dertig. Parijs-Brest-Parijs: 1200 kilometer. Van Perth naar Sydney, dwars door Australië: 5000 kilometer in krap twee weken. Tijdens de Grote Depressie gaf hij hoop aan zijn thuisland, dat zwaar was getroffen vanwege de grote afhankelijkheid van export.

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kwam er een einde aan de wielercarrière van Opperman. Maar hij was niet van plan stil te zitten. Integendeel: hij ging de Australische Air Force dienen en werd in de jaren 60 minister. Toepasselijk genoeg van Transport, maar later ook van Arbeid en Immigratie.

Op 91-jarige leeftijd overleed Opperman aan een hartaanval, toen hij aan het fietsen was op zijn hometrainer. De man die vele mooie bijnamen kende (The Human Motor, The Little Gent, The Flying Machine) maar vooral bekend was als The Great Oppy, was niet meer.