Binnenkort meer grenscontroles Schengengebied? 'Economisch gezien groot belang bij vrij verkeer'

Het verdrag van Schengen staat voor het vrije verkeer van personen, goederen en diensten binnen bepaalde Europese landen. "Maar dan moeten de buitengrenzen wel goed bewaakt worden", zegt luisteraar Everard Kemperman. "Dat is nu niet het geval, maar moet dat dan per land bij de grens?"

Duitsland

De roep in de Duitse samenleving en politiek om wat te doen aan islamitisch terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit klinkt al langer. Het immigratiedebat werd vorige maand aangewakkerd door het christendemocratische oppositieblok CDU/CSU, na een dodelijke mesaanval door een Syrische asielzoeker in de stad Solingen vorige maand. "Het is een politieke beslissing", zegt Anna van Soest, directeur Atlantische commissie, over de grenscontrole in Duitsland.

Volgens Marlou Schrover, hoogleraar migratie, is de controle geen waterdichte oplossing, aangezien de asielzoeker in kwestie ook door de controles is gekomen. "Het heeft niet te maken met een nieuw pact, maar het juist toepassen van een oud pact." Waarna Schrover uitlegt dat er wel een migratiepact is, maar dit niet wordt nageleefd. "Onder andere door onderbemanning." Daar zou volgens de hoogleraar de oplossing moeten liggen.

'Wake-up call'

Europa-correspondent Nijenhuis ziet het Duitse regime als een wake-up call. "Al zit er een tijdslimiet aan van zes maanden. Dit kan driemaal verlengd worden, waardoor het net over de Duitse bondsverkiezingen te tillen is." Mocht dit niet lukken, wordt de rechts-populistische partij AFD het grootst, vermoedt Duitslandkenner Kemal Rijken.

In Nederland lijkt de politiek alleen te signaleren dat er mogelijk grenscontroles komen, in de hoop zo buitenlanders af te schrikken. "Dat werkt niet", zegt Schrover. "Alle landen doen dit nu, maar je ziet dat het niet werkt. Mensen komen hiernaartoe voor familie of omdat ze hierheen gesmokkeld worden."

Transport

De grenscontroles zouden grote economische gevolgen hebben voor het transportverkeer. "Als een reis van normaal vijf uur nu zes uur zou duren, gaan je kosten al met 15 procent omhoog", zegt Jan Fransoo, hoogleraar Logistiek aan de Tilburg School of Economics and Management. De hoogleraar legt uit dat er hierdoor meer vrachtverkeer nodig zal zijn om al onze goederen te transporteren, wat leidt tot drukkere wegen in Europa. "Als je naar de Schengen kijkt, ontstaat er steeds meer een glijdende schaal."

Volgens Fransoo hoeven de controles niet per se bij de grenzen plaats te vinden. Hij oppert het idee om een vrachtwagen te verzegelen met certificaten voor vertrek, wat klinkt als een administratieve drempel. "Des te meer reden om nu de discussie te openen."

Nijenhuis gaat verder: "De Duitse maatregel is een symbool en dat heeft waarde. Wanneer mensen zich er veiliger door voelen, dan is dat zo." De Europa-correspondent licht verder toe dat het wellicht niet opweegt tegen het oponthoud dat grenscontrole zal veroorzaken. "Het gaat maar voor een klein deel over het makkelijk de grens kunnen passeren voor vakanties, het is met name voor transport van goederen van jou en van mij. Economisch gezien hebben we een ontzettend belang bij het vrije verkeer."