Trumps dreiging om NAVO-norm te verhogen 'houdt Europa wakker'

30 miljard is meer geld dan de begroting van het gehele ministerie van Financiën en maar liefst twee keer het budget voor Infrastructuur en Waterstaat. NAVO-baas Rutte riep onlangs ook op tot een verhoging van de norm, maar dan van twee naar drie procent.

Uitgeven waaraan?

Waar we het bedrag vandaan kunnen toveren is nog maar de vraag. Jasper H. van Dijk, onderzoeksleider bij het Instituut voor Publieke Economie, stelt dat vijf procent in de nabije toekomst onhaalbaar is. Volgens Rolien Sasse, directeur van vredesorganisatie PAX, is er al een boel bezuinigd op onze veiligheid. "Er is een tekort aan personeel en grondstoffen en de enige optie lijkt nu nog wapens te zijn. Maar ik denk dat we veiligheid breder moeten aanpakken", zegt Sasse. "Defensie en wapens zijn onderdelen, maar niet alles. Dreiging los je niet op met wapens."

Als we het bedrag al zouden kunnen ophoesten, is het nog maar de vraag waar we het aan uit gaan geven. Onderzoeksleider Van Dijk stelt dat je het geld aan personeel uit zou willen geven. "Maar dan moet er wel personeel zijn." Hij vertelt dat defensie met enorme personeelstekorten kampt.

"En onze fabrieken kunnen die productie niet eens draaien", zegt Roos Moggré, journalist en presentator bij AVROTROS. Volgens Sabine Mengelberg, universitair docent aan de Faculteit Militaire Wetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie, komt dit doordat er de afgelopen jaren ook niet gefocust is op de defensiepilaar en de levering ervan binnen Europa. "Dat zal nu wel gaan veranderen."

Cadeau voor de wapenindustrie

Uit de Spraakmakers-community komt veelal de conclusie dat Trump op deze manier geld uit de zakken van de NAVO-landen probeert te kloppen, aangezien Amerika wél een grote wapenindustrie heeft. Hans Huigen, directeur van stichting Nederlandse industrie voor defensie en veiligheid (NIDV), gaat hierin mee: "Als je op korte termijn dat geld weg moet zetten, zal het een grote import vanuit Amerika worden." Directeur Sasse noemt de dreiging van vijf procent een 'cadeautje van Trump aan de Amerikaanse wapenindustrie.'

Korreltje zout

Sasse, directeur van vredesorganisatie PAX, noemt het dreigement een 'typische Trump-actie' die we met een korreltje zout moeten nemen. "We moeten niet vergeten dat dat ook twee procent extra betekent voor een failliet gaand land, dat momenteel drie procent betaalt", reageert luisteraar Aswin.

Dick Leurdijk, VN-deskundige, stelt dat Trump ook wel weet dat vijf procent niet realistisch is, maar dat hij op deze manier wel een enorme druk uitoefent op zijn NAVO-bondgenoten. "Het raakt natuurlijk wel de kern van het voortbestaan van het NAVO-genootschap." Daar sluit universitair docent Mengelberg zich bij aan. "Hij wil dat Europa niet in slaap sukkelt, maar wakker blijft."

Geen 5 maar 3

Volgens Leurdijk is het verhogingsvoorstel van Rutte een stuk realistischer. "Daar kun je tenminste nog over praten." Dat we de norm niet snel zullen halen, daar is vrijwel iedereen het wel over eens. Maar dat de norm wel verhoogd zal worden ook.