Wat betekenen oorlogsonderhandelingen voor Oekraïne?

Op 20 januari wordt Donald Trump opnieuw ingezworen als president van de Verenigde Staten. Eerder deed Trump een opmerkelijke belofte: als hij terug aan de macht zou komen, zou hij de oorlog tussen Rusland en Oekraïne binnen 24 uur beëindigen door aan de onderhandelingstafel te gaan zitten met president Poetin en president Zelensky. Hoewel veel Oekraïners verlangen naar een einde van de oorlog, benadrukt de Oekraïense oud-voetballer Evgeniy Levchenko dat de voorwaarden waaronder dit gebeurt van cruciaal belang zijn. "Trump is daar nog niet duidelijk over geweest," zegt hij.

De situatie in Donetsk

Veel van de informatie die Levchencko ontvangt, is afkomstig uit de frontlinies van de regio Donetsk. Hoewel zijn vrienden en familie normaal gesproken ook in die regio wonen, zijn ze nu inmiddels gevlucht. Zijn oom woont nog in de bezette stad Severodonetsk: "Je mag geen Oekraïens paspoort hebben, geen Oekraïens geld of simkaart gebruiken, en je mag geen geel-blauwe kleuren dragen. Eigenlijk moeten de Oekraïeners die er nog wonen alle banden met Oekraïne verbreken, anders word je als verrader gezien", legt Levchenko uit.

Voor inwoners die een Russisch paspoort aannemen, lijkt het leven beter te worden. Ze worden in grote mate blootgesteld aan Russische propaganda en zien de wereld door een 'roze bril': "Wanneer je maar één zender te zien krijgt op tv, enkel vanuit het Russische perspectief, lijkt het net alsof je het perfecte leven hebt. Terwijl je alleen ziet wat er in Rusland gebeurt." Ook krijgen degenen die een Russisch paspoort aannemen een subsidie.

Druk uitoefenen

Een half jaar geleden hield Rusland referenda in Loehansk, Donetsk, Zaporizja en Gerson over de aansluiting bij Rusland. Echter konden de mensen niet vrij stemmen en noemde de Organisatie voor Samenwerking en Veiligheid (OVSE) het referendum zelfs onwettig. "Het is belangrijk om te weten dat er niet alleen met propaganda wordt gewerkt om druk uit te oefenen, maar ook met wapens", legt Levchencko uit. "Mensen daar zijn echt gebrainwashed."

Daarnaast waarschuwt hij voor misverstanden over hoe de Oekraïeners die Russisch spreken, ook altijd pro-Rusland zouden zijn: "Ik spreek al mijn hele leven Russisch maar ik ben volledig voor Oekraïne, net als vele anderen. Daar ontstaan in Europa en Amerika heel vaak misverstanden over."

Grondgebied inleveren

Volgens Levchencko zou het inleveren van grondgebied aan Rusland, als een van de voorwaarden voor het stoppen van de oorlog, voor veel Oekraïners geen optie zijn. "Mensen hebben familieleden verloren en aan het front gestaan. Die vragen zich dan af waar zij voor hebben gevochten als we alsnog twintig procent van ons territorium moeten inleveren. Bovendien snakken veel mensen in de bezette gebieden er naar om zich terug aan te sluiten bij Oekraïne."

'Realistisch opstellen'

De Franse president Macron zei onlangs nog dat Oekraïne zich juist 'realistisch moet opstellen' in de onderhandelingen over territoria met Rusland. Levchencko noemt de uitspraak 'krankzinnig' en 'surrealistisch': "Er is ontzettend veel territoria met brute kracht geannexeerd door de Russen. Je kunt daarna toch niet zeggen dat je jezelf dan realistisch moet opstellen?"

Levchencko hoopt dat Oekraïne voor de onderhandelingen een goed plan kan opstellen, in samenwerking met andere landen: "De garanties van Amerika, China en Europa moeten sterk zijn, beter dan die Oekraïne in het verleden heeft meegemaakt."