Alarmerend klimaatrapport opwarming Europa: 'Minder klimaatscepsis, meer oplossingsscepsis'

De Europese Staat van het Klimaat 2024 is een jaarlijks rapport van de Europese klimaatdienst Copernicus en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). We kregen te maken met recordtemperaturen, neerslagrecords, overstromingen, maar ook met perioden van langdurige droogte. Uit dit en ook eerdere onderzoeken blijkt dat landen zich beter moeten voorbereiden op extreem weer.

'Zoveel maatregelen, geen gevolg?'

Volgens luisteraar Martin de Jonge lijken wij in Europa wel de meeste maatregelen te treffen, maar hoe kan het hier dan toch het sterkst opwarmen? "Werken onze maatregelen dan averechts, of hebben de dingen die we doen geen nut?" stelt De Jonge.

"Land warmt gewoon sneller op dan wanneer er zeeën tussen liggen, en Europa ligt ook vrij noordelijk op de aardbol", zegt Maarten Keulemans, wetenschapsredacteur van De Volkskrant. "Wat dat betreft hebben we gewoon pech dat we ergens wonen waar het sneller opwarmt." Keulemans stelt dat het rapport in lijn is met alle verwachtingen. "En toch is het nieuws. Het is belangrijk om te laten weten wat er aan het gebeuren is."

Moedeloos

"Het voelt als een stomp in de maag", zegt luisteraar Miriam Krekel. "Het is nóg erger", schiet door haar hoofd bij het lezen van de berichtgeving. Krekel stelt dat om hoop te houden en de situatie minder te verslechteren, niet iedereen per se perfect en klimaatneutraal bezig dient te zijn: "We hebben een boel niet-perfecte mensen nodig, die wél de juiste kans op wijzen."

Ook de jongere generatie blijkt zich behoorlijk zorgen te maken over ons klimaat. Zo ook Dieuwertje Wallaart. "Dit is de zoveelste keer dat de noodklok wordt geluid, hoe vaak is dit nog nodig?" Wallaart stelt dat veel jongeren er wel wat aan willen doen, maar dat zowel de financiële als mentale ruimte het vaak niet toelaat, waardoor ze andere keuzes maken. "Als je steeds leest 'jullie toekomst is onzeker', dan blader je ook wel eens door."

Meer solidariteit?

Uit de Spraakmakers-community komt naast het geluid vóór maatregelen ook een kritisch geluid en een geluid van irritatie. 'Des te vaker ik dit soort berichten lees, des te meer ik mijn kont tegen de krib neig te gooien', klinkt het. Wetenschapsredacteur Keulemans stelt dat er steeds minder klimaatscepsis is, maar dat deze heeft plaatsgemaakt voor oplossingsscepsis. "Maar één op de vijftig Nederlanders is klimaatscepsis. Het probleem wordt wel erkend, maar men vindt dat de oplossing niet bij hen dient te liggen. En al vliegen we nog steeds heel veel, is men wel volop vóór verduurzaming." Mensen lijken elkaar steeds meer te vinden op het punt dat er iets moet gebeuren, stelt Keulens, 'zolang het hun eigen portemonnee maar niet raakt.'

'We weten het wel'

"We weten al lang dat er problemen zijn en dat gedrag aangepast moet worden", zegt Ellen van der Werff, Adjunct-hoogleraar omgevingspsychologie. "Maar we moeten mensen helpen om die duurzamere keuzes makkelijker te maken. Zoals bijvoorbeeld te helpen bij het installeren van een warmtepomp en door duurzamere keuzes goedkoper te maken." Van der Werff stelt dat het beleid dat momenteel de andere kant opslaat, door de warmtepomp toch niet te verplichten en het snelheidslimiet weer op 130 te zetten, dan ook een verwarrend signaal aangeeft.

Kortom: de grote meerderheid van ons land is het er wél mee eens dat er iets moet gebeuren, al kijkt men veelal naar de overheid om dit uit te gaan voeren. "Ik gun het mijn generatie om niet constant in de klimaatstress te leven, zoals ik", zegt Wallaart. Ook zij hoopt dat de overheid daarom maatregelen zal treffen om keuzes voor haar leeftijdsgenoten makkelijker te maken.