Geschiedenis
VPRO

Eva Schloss, het postume zusje van Anne Frank, overleefde de oorlog wél

foto: Eva Schloss/Publiek Domeinfoto: Eva Schloss/Publiek Domein
  1. Nieuwschevron right
  2. Eva Schloss, het postume zusje van Anne Frank, overleefde de oorlog wél

Eva Schloss en Anne Frank werden in hetzelfde jaar geboren, zijn beide Joods, beide woonden aan het Merwedeplein in Amsterdam. Beiden werden ze verraden en gedeporteerd naar concentratiekampen. Er is één verschil: Eva Schloss overleefde. Geschiedenisprogramma OVT interviewde haar. Beluister het tweedelige interview hier:

Deel 1

Deel 2

Al in de zomer van 1945 leert Eva Schloss het dagboek van Anne Frank kennen. Ze vindt het een indrukwekkend verhaal. Maar niet heel uitzonderlijk. Want het verhaal van Anne lijkt sprekend op haar eigen verhaal. Gevlucht uit haar vaderland. Spelen op het Merwedeplein in Amsterdam, samen met Anne en haar zus. Ondergedoken. En gedeporteerd naar een concentratiekamp. Maar er is een wezenlijk verschil tussen de twee meisjes: Eva overleeft de holocaust, Anne wordt vermoord in Bergen-Belsen.

Postuum stiefzusje van Anne Frank

Na de oorlog trouwt de moeder van Eva met Otto Frank, de vader van Anne. Zo wordt Eva het postume stiefzusje van Anne. Wanneer Otto het dagboek van zijn dochter krijgt, leest hij passages voor aan Eva en haar moeder en deelt hij het verhaal met de wereld. Terwijl het Dagboek van Anne Frank uitgroeit tot een iconisch werk, blijft Eva Schloss haar eigen geschiedenis verzwijgen.

Schloss voelt dat men in Nederland, met de hongerwinter net achter de rug en druk met de wederopbouw, niet op haar verhaal zit wachten, vertelt ze aan Julie Blussé, die voor OVT's documentairerubriek Het spoor terug een tweedelige radiodocumentaire over haar maakt. Eva en haar moeder overleven Auschwitz, door bizarre toevalligheden.

Auschwitz overleefd door bizarre toevalligheden

Door een hoed die Eva bij aankomst in het kamp opheeft, waardoor ze ouder lijkt. Doordat zij en haar moeder vlak voor de bevrijding van Auschwitz besluiten in de barak te blijven als ze eigenlijk op appèl moeten verschijnen, en zo ontkomen aan de beruchte dodenmars. En door een heel klein sprankje gevoel dat nazi-arts Mengele toont, waardoor haar moeder op het nippertje aan de gaskamer ontsnapt.

In de jaren '80 besluit Eva dat ook haar verhaal gehoord moet worden. Ze schrijft een boek, gaat lezingen geven. "Op scholen of tijdens bijeenkomsten komt Eva Schloss mensen tegen die Tweede Wereldoorlog alleen maar kennen door het Dagboek van Anne Frank", vertelt Blussé. "Ze vindt het belangrijk dat we meerdere verhalen over de oorlog kennen."

Quote

Hoe waardevol ze het dagboek van Anne Frank ook vindt, ze benadrukt altijd: uit dat boek leer je niks over de holocaust

Julie Blussé over Eva Schloss

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter.

Ster advertentie
Ster advertentie