'Holocaust Namenmonument is een graf voor mensen die geen graf hadden'

Holocaust Namenmonument

Tot voor kort stond op dezelfde plek het zogeheten Monument van Joodse Erkentelijkheid. Een monument van dankbaarheid, opgericht als 'gedenkteken voor de hulp in Nederland aan de Joden verleend gedurende den oorlog', zoals de Joodse initiatiefnemers het in 1950 verwoordden. Later werd er met schaamte teruggekeken op dat monument, dat de Joodse gemeenschap zelf had moeten betalen. Bovendien ging het over de dankbaarheid van Nederlandsers en niet over de slachtoffers.

Het nieuwe Namenmonument confronteert en houdt slachtoffers uit de vergetelheid, vertelt Sietske van der Veen in OVT. ''Het is een monument voor de slachtoffers van de Holocaust in Nederland, de 102.000 Joden en 220 Roma en Sinti dit uit Nederland zijn weggevoerd en vermoord. De spiegels bovenop het monument weerspiegelen het heden en laten de omgeving zien waaruit deze mensen zijn weggerukt. Het is echt indrukwekkend.''

Een van de belangrijkste aspecten van het nieuwe monument is dat burgers hebben bijgedragen aan de totstandkoming ervan. ''Mensen konden namen adopteren, maar liefst 84.000 mensen hebben dat gedaan. Je ontvangt er een certificaat voor met daarop de naam van het slachtoffer die je hebt geadopteerd.''

Veel mensen zijn blij met het monument, maar er luidt ook kritiek. ''Het is een graf voor mensen die geen graf hadden, en maakt mensen bewust waar discriminatie en haat uiteindelijk toe zouden kunnen leiden. Maar er zijn ook mensen die zich ongemakkelijk voelen bij het monument, die vinden het megalomaan en te groot.''

Monument van Joodse Erkentelijkheid

Het eerdere Monument van Joodse Erkentelijkheid stuitte door de jaren op veel weerstand. Het initiatief daarvoor kwam van een kleine groep Joodse overlevenden, die hun dankbaarheid wilde uiten aan de niet-Joodse Nederlanders voor hun hulp gedurende de oorlog. ''Dat paste in de tijdsgeest van toen. Ook toen was er al kritiek, maar minder openlijk dan nu.''