'De druk om marge te maken in de zorg, gaat ten koste van de kwaliteit'

De IGJ (Inspectie voor de Volksgezondheid en Jeugd) ontvangt steeds vaker klachten over de huisartsenzorg. Dit zou te maken hebben met een toenemend aantal huisartspraktijken dat wordt opgekocht door private financiers of commerciële bedrijven.

Bij Stand.nl de stelling: 'De huisartsenzorg moet uit commerciële handen blijven'

"We zien dat de druk om marge te maken in de zorg, vaak ten kosten gaat van de kwaliteit’, zegt Koolman. “Onderzoek toont aan dat die kans gemiddeld groter is bij een commerciële aanbieder."

Koolman legt uit dat zorgkwaliteit niet altijd direct meetbaar is. "Soms is kwaliteit heel transparant, maar bij huisartsenzorg zijn er ook kwaliteitsnormen die je niet goed kan observeren. Dat hangt samen met zaken als aandacht, tijd, geduld en beschikbaarheid van de huisarts. Juist omdat je die elementen moeilijk kunt observeren, kun je hiermee makkelijker besparen op de inspanning van de huisarts. En daarmee dus marge maken.”

Koolman spreekt over meerdere onderzoeken naar verschillende eigendomsvormen van huisartspraktijken. "Die laten vaker een andere houding zien over kwaliteit, als de eigenaar een investmentfund of een private financier is op zoek naar maximalisering van zijn marge. Dat is anders dan bij kleine praktijden, die eigendom zijn van hulpverleners zelf." Koolman stelt daarmee dat commerciële praktijken gemiddeld risicovoller zijn op gebied van zorgkwaliteit.

'Ook de particuliere huisartsenpraktijk heeft een winstoogmerk'

De gezondheidseconoom onderstreept dat het gaat om gemiddelden, en erkent dat ook particuliere huisartsenpraktijken werken met een winstoogmerk. "Ook daar kan worden bezuinigd op kwaliteit om marge te maken en meer inkomen over te houden. Zo zien we ook weleens huisartsen die een onverantwoorde praktijkgrootte hebben."

Maar volgens Koolman is er een verschil. "Een huisarts moet zichzelf ook verantwoorden naar zijn patiënten en, bij samenwerkingsverbanden, ook naar zijn collega’s. Bovendien heeft een huisarts een beroepscode waaraan hij zich moet houden. Een commerciële eigenaar heeft daar minder mee te schaften. Die moet zich eerder verantwoorden aan de aandeelhouders."

Er speelt volgens Koolman nog een ander probleem bij commerciële praktijken: "Heb je een vaste praktijk en je hebt terugkerende klachten, dan bouwt de Inspectie een beeld op van zo’n praktijk." Bij een commerciële praktijk ligt dit volgens Koolman ingewikkelder. "Die praktijken hebben vaak geen vaste huisarts, want er wordt met grote regelmaat gewisseld. Natuurlijk moeten huisartsen uit een commerciële praktijk zich verantwoorden voor hun gedrag. Maar door die snelle wisselingen is het lastig voor de Inspectie om de praktijk aan te spreken op klachten van een van de huisartsen.”