'Taaie strijd' van Milieudefensie tegen Shell: 'Bescherming tegen klimaatverandering is mensenrecht'

Milieudefensie heeft een flinke klap gekregen nu Shell van het Gerechtshof zelf mag bepalen hoe het olieconcern broeikasgasuitstoot vermindert. In 2021 was er een uitspraak waarbij Shell verplicht werd om de uitstoot met 45 procent te verminderen voor 2030. De rechtszaak was baanbrekend, aangezien het de eerste keer was dat een individueel bedrijf gedwongen werd om expliciete uitstootdoelen te halen tegen klimaatverandering.

Mensenrecht

"Ik denk dat het een heel nuttige zaak is geweest, er is veel duidelijk geworden", stelt Mommers. "De bescherming van mensen tegen gevaarlijke klimaatverandering is een recht. Shell heeft daarin een plicht, maar de rechter kan niet vaststellen wat die plicht is." Daarbij komt dat meerdere sectoren binnen de economie bijdragen aan klimaatverandering. "Je kunt niet een mondiaal percentage op één bedrijf plakken. Dat was een zwakkere plek van het eerdere vonnis, dat is nu duidelijk geworden."

'Taaie strijd'

"Wat we nu zien is dat de bal bij politiek ligt om vast te stellen waar de verantwoordelijkheid van die sectoren ligt", concludeert Mommers. Nine de Pater, campagneleider bij Milieudefenise, stelt dat het een "taaie strijd" is en blijft. "De rechter heeft hoopvolle dingen gezegd", vindt De Pater, maar wijst er tegelijkertijd op dat er "dagelijks" klimaatrampen in het nieuws te zien zijn. "Dat doet pijn."

Stappen zetten

Met Europese wetgeving kan er alsnog afgedwongen worden dat bedrijven als Shell hun steentje bijdragen in de strijd tegen klimaatverandering. "De winst in de eerste zaak heeft de discussie over grote, vervuilende bedrijven op scherp gezet. Dat zijn belangrijke stappen die mede dankzij die zaak zijn begonnen", zegt De Pater.

Genoeg hoop

Branda Katan, bijzonder hoogleraar Ondernemersrecht, is "geen fan" van dit soort zaken. "Een uitspraak tegen een bedrijf is vaak toegespitst op dat ene bedrijf. Andere ondernemingen kunnen dan zeggen dat dat niet voor hen geldt", legt Katan uit. Tegelijkertijd stelt dat milieuorganisaties de komende jaren "genoeg hoop" hebben om hiermee door te gaan, zolang de politiek niet ingrijpt om wetgeving tegen klimaatverandering door te voeren.

'Aarde is onvervangbaar'

"De oplossing ligt bij de politiek", zegt Joop Keesmaat, voorzitter van Stichting Stop PFAS. "Er is een zorgplicht voor de gewone burger." Beller Jan Erik Noske vindt dat mensen aan hun achterkleinkinderen moeten denken bij dit soort kwesties. "Het duurt veel te lang allemaal. We moeten iets doen voor het te laat is." Ook luisteraar Hans Borgers heeft een boodschap: "De aarde is onvervangbaar."