CU-partijleider Gert-Jan Segers verlaat de politiek: wat is zijn politieke erfenis?

"De korte samenvatting is dat hij het na 10 jaar als kamerlid, waarvan 7 jaar als partijleider, het mooi geweest vindt", vertelt politiek verslaggever Wilco Boom in het NOS Radio 1 Journaal. "De politiek trekt een zware wissel op zijn privéleven, schrijft hij en 'het is goed om nu een punt te zetten en meer tijd voor elkaar te hebben.' Dat lezen we in de mail aan leden. Daarnaast noemt hij het ook heilzaam om na een zeker aantal jaren plaats te maken voor een ander."

Opvolger

Volgens Boom gaat ChristenUnie-Kamerlid Mirjam Bikker Segers opvolgen als partijleider. Het zou de eerste keer zijn dat een vrouw de ChristenUnie dan leidt. "Je zou denken: dat wordt vicepremier Carola Schouten van de ChristenUnie, maar zij is het niet. Het wordt Mirjam Bikker", zegt Boom.

"Zij is fractiemedewerker geweest, raadslid in Utrecht, Eerste Kamerlid en nu alweer een tijdje Tweede Kamerlid. Ze staat bekend als een goed en principieel debater. In die zin is het wel een logische opvolger, maar voor de ChristenUnie is het toch heel bijzonder dat de opvolger een vrouw is."

Jarenlang was het ondenkbaar dat een vrouw de politieke partij zou leiden, zegt Boom. "Het duurde ook tot 2001 voordat er een vrouw op een verkiesbare plaats voor de Tweede Kamer en uit het feit dat Bikker de opvolger van Segers wordt en niet Schouten, mogen we denk ik concluderen dat Schouten niet de ambitie heeft gehad voor opvolger."

Erfenis

"Zijn voor-voorganger André Rouvoet heeft er voor het eerst voor gezorgd dat de ChristenUnie ging meeregeren. Dat was toen in het laatste kabinet Balkenende, dat was destijds een doorbraak." Boom vertelt dat voor die tijd de politieke partij vooral een 'getuigenis' partij was. "Die weinig in de melk te brokkelen had."

Na dat kabinet zat de ChristenUnie voor een aantal jaar niet in het kabinet. "Maar in 2017 heeft Segers er toch voor gezorgd dat zij weer een rol kregen in de kabinetsformatie. Mede dat GroenLinks toen van tafel ging. De ChristenUnie kwam toen weer bovendrijven. Dat gebeurde ook niet 1 keer, maar ook 2 keer."

Na de formatie van 2021 deed de partij weer mee. "Dat is voor een belangrijk deel op Segers aan te schrijven. Ook op het feit dat grote partijen kleiner werden, waardoor nu meer partijen nodig zijn voor een kabinet. Maar hij heeft daar zeker een belangrijke rol ingespeeld."

Rutte IV

Segers wilde na het 'functie elders' schandaal eigenlijk nooit meer regeren met premier Mark Rutte. "Rutte zei: ik lieg niet, ik kan me echt niet herinneren dat ik heb gezegd: Pieter Omtzigt, functie elders. Uit de aantekeningen van de informateurs bleek het tegendeel en Segers reageerde toen heel principieel. Hij wilde nooit meer met Rutte."

Uiteindelijk heeft Segers dat toch wel gedaan. "Hij wilden het echt niet, maar alle andere opties voor de vorming van een kabinet vielen af. De VVD en het CDA wilden niet met de PvdA en GroenLinks in een kabinet. Die partijen wilden ook niet apart meedoen. D66 heeft het heel lang geprobeerd, maar dat lukte toch niet. Toen kwam de ChristenUnie weer bovendrijven. Achteraf kan je zeggen dat Segers nooit zo ondubbelzinnig nee had moeten zeggen, dat was zijn fout."

Maar daar tegenover staat dat bij een kabinetsformatie altijd rekening gehouden moet worden met de ChristenUnie, vertelt Boom. "Ook als die maar 5 zetels heeft. Dat zijn mede zijn verdiensten. Net zoals het feit dat de ChristenUnie als enige van de 4 regeringspartijen niet op verlies staat in de peilingen. Dat mag worden uitgelegd als grote waardering van de achterban voor Gert-Jan Segers."