Moderne slavernij: een hardnekking probleem en een lucratieve business

In Vroeg! was journalist Sarah Haaij te gast die over de hele wereld heeft gereisd om te beschrijven wat voor vormen van moderne slavernij voorkomen.

Kobaltwinning

Haaij reisde af naar Congo om te kijken naar de werkomstandigheden van de winning van Kobalt. Een grondstof die we hier steeds meer nodig hebben omdat we die gebruiken bij het maken van accu's. Die grondstof is daardoor ineens enorm gewild. De situatie daar is schrijnend. Kinderarbeid is aan de orde van de dag en je ziet overal minderjarige kinderen die met enorme zakken heen en weer slepen. Ook zie je jongens die zelfgegraven tunnels afdalen met gevaar voor eigen leven om deze grondstoffen te winnen.

Haaij sprak met mensen die naast een geïndustrialiseerde mijn wonen, die dagelijks de ontploffingen horen naast hun huis. Zij verloren hun 7-jarige dochter door vallend puin van zo'n explosie.

Kafala systeem

Een ander voorbeeld van moderne slavernij zag Haaij in Libanon. Hier werken jonge dienstmeisjes vanuit heel Afrika onder het 'Kafala' systeem. Dat is een arbeidssysteem waarbij je werknemers niet hoeft te behandelen volgens de standaard arbeidsvoorwaarden die gelden in dat land. Onder dit systeem werken ook de stadionbouwers in Qatar. Vrouwen komen daar in een huis terecht en hun paspoort wordt ingenomen. Als zij uiteindelijk weten te ontsnappen aan hun erbarmelijke werksituatie nemen ze veel fysieke, psychische maar ook seksuele trauma's met zich mee.

Nederland

Moderne slavernij is niet alleen een probleem buiten onze landsgrenzen vertelt Haaij. Er is in Nederland geen precies zicht op, maar er is uitbuiting van vrouwen in nagelstudio's of in de schoonmaak. Maar ook achter de gevels van restaurants en in de kassen komt uitbuiting voor. Mensen worden gelokt met mooie verhalen van veel salaris en laten huis en haard achter om hier te werken. Maar dan belanden ze in een situatie waar ze niet uit kunnen komen.

Haaij sprak voor een podcast met vrouwen in de schoonmaak, waaronder de Filipijnse Joy. Zij betaalde 18 jaar geleden 3000 dollar om in Nederland te komen werken als schoonmaakster in het huis van een diplomaat. Daar klopte niks van, ze kwam terecht bij een gezin op zolder en deelde het stapelbed met de jongste zoon. Voor 300 euro per maand werkte ze van 5 uur 's ochtends tot middernacht in het huishouden en in de winkel. Uiteindelijk zagen klanten van die winkel dat het niet goed met haar ging, en ontsnapte ze uit haar situatie.

Aanpak

De verantwoordelijkheid voor een aanpak van moderne slavernij is gedeeld volgens Haaij. Naast een taak van overheden kan je als consument je meer verdiepen in waar spullen vandaan komen bijvoorbeeld. Stel dat je een shirtje van 5 euro koopt, dan kan dat eigenlijk niet. "Ergens op de wereld betaald iemand de prijs hiervoor" aldus Haaij. Maar bedrijven zouden ook meer kunnen doen om er achter te komen waar hun grondstoffen vandaan komen.

Benieuwd naar het hele gesprek met journalist Sarah Haaij? Beluister dan hier de podcast van Vroeg!