Jongeren gebruiken botox en fillers om Instagram-filters na te bootsen

In oktober 2019 verklaarde Instagram de oorlog aan cosmetische chirurgie-filters. Gebruikers zouden er mentaal op een verkeerde manier door beïnvloed worden. Desondanks zijn er tot op de dag van vandaag tientallen tot wel honderden van deze filters te vinden op het platform.

In de nieuwste podcastaflevering van Alicante duikt de redactie in de wereld van de cosmetische chirurgie. In één van de bekendste klinieken van Nederland, House of Bratz, laat een meisje een gefilterde foto van zichzelf zien. Ze vraagt of die foto nagemaakt kan worden. "Ja", zegt de arts, "maar het wordt nooit precies zoals op de foto."

Facetunen

In de kliniek van House of Bratz in Rotterdam loopt ook Kiki Vet binnen. Ze is twintig jaar, stijlvol gekleed in een vintage maatpak en haar lippen zijn voller dan die van de gemiddelde vrouw. Toch is ze naar de kliniek gekomen om voor het eerst in haar leven lipfillers te nemen. Dat doet ze in navolging van haar zus, bij wie het er 'goed uitziet'.

"Ik merkte op een gegeven moment dat ik onzekerder werd als ik over straat liep. Dan was ik bang om iemand tegen te komen die ik alleen kende via Instagram, omdat ik er niet meer hetzelfde uitzag als op m’n foto's", vertelt Kiki. Ze bewerkt haar gezicht in een app. 'Facetunen' heet dat. De vrouw op haar telefoonscherm is bijna niet meer herkenbaar als de echte Kiki Vet.

Cosmetische verslaving

Souhayla Hadi is eigenaar van House of Bratz. Ze is 23 jaar en heeft zelf ook cosmetische ingrepen laten doen. Hadi denkt dat Instagram en alle filters die gebruikers over hun foto's heen gooien soms best inspirerend kunnen werken. En dat jongeren in hun (digitale) omgeving steeds meer geconfronteerd worden met dikkere lippen en opgetrokken ogen. De artsen in de kliniek hebben als taak om een inschatting te maken of klanten niet lijden aan een cosmetische verslaving. Als de bewerkingen aan het gezicht volgens de arts 'te gek' worden, mag de arts de behandeling weigeren. Sterker nog: het is de plicht van de arts om die inschatting te maken.

'Levensechte Ken'

Influencer Melle van Rooijen maakt er geen geheim van veelvuldig ingrepen te laten doen aan zijn lichaam. Op Instagram noemen volgers hem ook wel 'de levensechte Ken' (van Barbie, red.). "M’n hele gezicht staat strak van de fillers en botox. Dus dat tel ik niet eens mee", antwoordt hij lachend op de vraag hoeveel hij veranderd heeft aan z'n lichaam. Vervolgens volgt een lange opsomming van tanden bleken tot bilvergrotingen. Een arts vraagt Melle of hij echt denkt dat hij psychisch beter wordt van al die ingrepen. Dan antwoordt Melle: "Ik ben perfectionistisch en wil graag de puntjes op de i. Ik weet ook wel dat ik er psychisch niet beter van wordt."

Reactie Instagram

Instagram laat aan de redactie Alicante weten dat het platform op dit moment z’n 'filterbeleid' herziet. Facebook, het bedrijf waar Instagram onder valt, is bezig bepaalde filters opnieuw te beoordelen aan de hand van de voorwaarden van Facebook en het Spark AR-beleid. Spark AR is een tool waarmee Facebook-gebruikers filters kunnen creëren.

Instagram kan zelf moeilijk de vinger leggen op wanneer een filter nou wel of niet gerelateerd is aan cosmetische chirurgie. Daarvoor zou elk geval individueel beoordeeld moeten worden. En gebruikers kunnen ook op Instagram zelf filters ontwerpen.

Een woordvoerder van Instagram heeft de redactie van Alicante daarom gevraagd een paar voorbeelden van filters op te sturen om te beoordelen. De redactie van Alicante is op het verzoek ingegaan en heeft drie filters opgestuurd. Filters waarbij de lippen voller worden gemaakt, de neus strakker en er een rechtere kaaklijn wordt getrokken. Drie dagen na het insturen van deze filters laat Instagram weten alle drie de filters te hebben verwijderd.

Wat is Alicante?

Dit is een bijdrage van het nieuwe NPO Radio1-collectief Alicante. De verhalen die deze redactie maakt kunnen op alle NPO Radio1-kanalen verschijnen. Online, live op de radio, op social media en als podcast. Onderzoekende, spannende en soms brutale journalistieke verhalen, van heel dichtbij tot ver van je bed.

Kortom, spraakmakende jonge journalistiek van NPO Radio 1! Heb jij een onderwerp of een verhaal waar Alicante in moet duiken? Stuur ons dan nu een bericht via Instagram (@NPORadio1) of mail naar alicante@radio1.nl.