Wetenschap & Techniek
NOSNTR

Voorouders dinosaurussen waren superklein

foto: PNAS / Alex Boersmafoto: PNAS / Alex Boersma
  1. Nieuwschevron right
  2. Voorouders dinosaurussen waren superklein

Is 'ie niet schattig, dit 10 centimeter grote dinootje? Kongonaphon kely, aangenaam. Maar schijn bedriegt, want de naam van dit dotje betekent 'kleine kevermoordenaar'. Hij leefde zo'n 237 miljoen jaar geleden en is de voorouder van de mega-dinosaurussen die de aarde later zouden bevolken.

"Mensen denken vaak dat dinosaurussen gigantisch groot zijn", zegt hoofdonderzoek Christian Kammerer in een begeleidend persbericht, "maar dit nieuwe dier stamt van vlak voor de splitsing tussen dinosaurussen en pterosaurussen, en het is enorm klein".

Onderzoekers troffen het fossiel van K. kely aan op Madagascar. De vondst is tevens een aanwijzing dat de dino's en de pterosaurussen samen tot de groep ornithodiro ('vogelnekken') behoren. Daarvoor bestond tot nu zo weinig bewijs dat het op Wikipedia 'een hypothese' wordt genoemd. Het fossiel, beschreven in het vakblad PNAS, was al in 1998 gevonden, maar is nu pas goed geanalyseerd en geclassificeerd.

Geminiaturiseerde dino's

Het fossiel duidt erop dat de de verre voorouders van de dinosaurussen in hun begindagen waarschijnlijk door een periode van 'miniaturisering' - verkleining - zijn gegaan. Er waren al wel eerder kleine fossielen gevonden, maar wetenschappers dachten dat dat uitzonderingen waren. Ze namen aan dat de soorten in deze periode een tijdlang een stabiele grootte hadden, om vervolgens uit te groeien tot de enorme proporties van de bekende dino's.

Die verkleining, ook af te leiden uit het feit dat er insectenresten op zijn tanden zaten, kan Kongonaphon kely hebben geholpen om een eigen niche in het toenmalige ecosysteem te vinden, en zo te overleven. Het zou ook wel eens kunnen betekenen dat de pluizige huidbedekking (schubben en veren) van zowel dino's als pterosaurussen in die tijd is ontstaan, om de temperatuur van de kleine oer-dino te reguleren. Voor kleine dieren is het namelijk moeilijker om hun temperatuur vast te houden.

Klopt ons beeld van dino's?

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap

Ster advertentie
Ster advertentie