Had de oudste computer ter wereld ringen met juwelen erop?
- Nieuws
- Had de oudste computer ter wereld ringen met juwelen erop?
Het Antikythera-mechanisme, een tweeduizend jaar oude astronomische rekenmachine die vaak de eerste computer wordt genoemd, lijkt anders in elkaar te hebben gezeten dan wetenschappers tot nu toe dachten. Het mechanisme gaf de stand van de planeten waarschijnlijk niet aan met wijzers, maar met ringen waarop juwelen de planeten voorstelden.
Het Antikythera-mechanisme was zijn tijd opmerkelijk ver vooruit. Het kon de stand van de zon, de maan en vijf planeten voorspellen, net als zons- en maansverduisteringen en zelfs de data van de Olympische Spelen. Het werd in 1901 gevonden in een gezonken schip in de Griekse wateren en is waarschijnlijk tussen 140 en 80 voor Christus gemaakt. Wetenschappers zijn al ruim een eeuw bezig de gehavende resten van het mechanisme te reconstrueren.
De voorkant van het mechanisme mist, maar wetenschappers zijn het erover eens dat daar een schijf moet hebben gezeten die de stand van de planeten weergaf. Dat was mogelijk dankzij een raderwerk van meer dan dertig bronzen radertjes.
Ingenieus raderwerk
Britse onderzoekers hebben nu een nieuwe reconstructie gemaakt van hoe die radertjes in elkaar moeten hebben gezeten, in overeenstemming met alle fysieke resten van het mechanisme. En uit die reconstructie concluderen ze dat er op de voorkant waarschijnlijk geen wijzers hebben gezeten, schrijven ze in Scientific Reports.
Het ligt meer voor de hand dat er concentrische ringen zaten, die konden draaien. Op die ringen zaten, zo lijken inscripties aan te geven, gekleurde, relatief waardevolle steentjes om de positie van de planeten aan te geven.
Niet bij het onderzoek betrokken wetenschappers noemen de reconstructie 'ingenieus', maar waarschuwen ook: omdat er zo weinig over is van het origineel, is het bijna onmogelijk om met zekerheid te bepalen hoe het origineel in elkaar heeft gezeten.
Gerelateerd:
Nederland heeft zijn eigen Antikythera-mechanisme, zou je kunnen zeggen: Eise Eisinga puzzelde in 1773 in zijn huis in Franeker eigenhandig een driedimensionaal planetarium in elkaar. Het is tot op de dag vandaag het oudst werkende ter wereld. Je leest er alles over op NPO Kennis.
NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap
Gerelateerd
