Hoe acht nepdino's de wereld voor oorlog moesten behoeden

Het plan was inventief. De Schots-Amerikaanse Andrew Carnegie was een industrieel die zijn fortuin maakte in de staalindustrie. Als actief filantroop wilde hij de oorlog tegengaan. En wel op een heel bijzondere manier. Carnegie liet daarvoor acht afgietsels maken van een Diploducus dinosauriër, die hij vervolgens doneerde aan koningen en presidenten.

Een ideologie van wereldvrede

Dippy, wat de naam van de afgietsels is, was een cadeautje waar staatshoofden helemaal niets voor hoefden te betalen. Zo'n dino was natuurlijk een mooie kans om goede sier te maken bij het volk. De truc was dat ze Carnegie er wel zelf om moesten vragen. Op deze manier kwam de filantroop in persoonlijk contact met leiders. Zijn idee was dat hij ze op deze manier kon beïnvloeden met zijn ideologie van wereldvrede.

In sommige landen werden de afgietsels feestelijk onthaald. In Frankrijk en Spanje ontstond er een ware hype; iedereen wilde de dinosaurus zien. Dippy inspireerde zelfs kunstenaars en musici. Op andere plekken was er een koelere reactie. In Wenen bijvoorbeeld, waar de koning om de dino vroeg, maar het museum er eigenlijk helemaal niet op zat te wachten.

Popularisering van de wetenschap

Dat zijn plan niet gewerkt heeft is wel duidelijk; een aantal jaar na de donaties van Dippy brak de eerste wereldoorlog uit. Het cadeau zorgde niet voor de verbroedering en samenwerking die Carnegie voor ogen had. Elk land eigende zich de dino’s hebberig toe. Toch waren de afgietsels niet helemaal zonder functie. Zo zorgden ze bijvoorbeeld, net als de nieuwe T-rex in Leiden, voor een popularisering van de wetenschap. Ook leidden ze tot wetenschappelijke vernieuwing, zoals in Duitsland, waar in een nieuw systeem paleontologen meer samenwerkten met biologen.

Het hof van Arbitrage

Carnegie was activistisch filantroop en maakte deel uit van het Hof van Arbitrage, dat in 1899 werd opgericht naar aanleiding van de internationale vredesconferentie in Den Haag. Het Hof had als doel om internationale geschillen door middel van praten op een vreedzame manier op te lossen. Sinds 1913 is de beweging gehuisvest in het Vredespaleis, waarvan de bouw mogelijk werd door de anderhalf miljoen euro die de staalkoning doneerde.

Dippy nog niet met pensioen

De Dippy’s bestaan vandaag de dag nog steeds. Zo stond er tot voor kort nog eentje in de aankomsthal van het National History Museum in London. Een eeuw lang verwelkomde de dino generaties van museumbezoekers, maar deze is nu vervangen door een blauwe vinvis. Gelukkig is Dippy nog niet met pensioen. Op dit moment toert hij langs verschillende Engelse musea.

Wetenschapshistoricus Ilja Nieuwland vertelde eerder dit jaar over dit onderwerp in Nieuws en Co. Hij promoveerde onlangs aan de Rijksuniversiteit Groningen op zijn onderzoek naar dino 'Dippy'. Het interview met Nieuwland wordt vanmiddag om 16.20 uur herhaald in Nieuws en Co.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co