Dit zijn de belangrijkste trends in het vluchtelingenprobleem

Dagelijks proberen grote groepen migranten Europa te bereiken. Vorige week nog berichtte de Volkskrant dat er in twee dagen tijd 340 vluchtelingen verdronken in de Middellandse Zee. Afgelopen vrijdag werd Conny Rijken beëdigd als nieuwe hoogleraar mensenhandel en globalisering aan de universiteit van Tilburg. Zij signaleert een aantal trends in de vluchtelingenproblematiek waarvan wij een aantal op een rij zetten.

Mensenhandel en mensensmokkel

Mensenhandel en mensensmokkel gaan steeds meer op elkaar lijken, zo signaleert Rijken. Mensensmokkel werd lang gezien als een vrijwillige praktijk. Migranten moeten weliswaar voor de smokkel een aanzienlijk bedrag betalen, maar zouden niet gedwongen worden. Mensenhandel gaat gepaard met dwang en uitbuiting, waarbij migranten worden gedwongen om voor een mager loon te werken. Tegenwoordig komt bij mensensmokkel echter ook steeds meer dwang om de hoek kijken. Rijken: "Vluchtelingen migreren uit uitzichtloze situaties en worden min of meer gedwongen om een mensensmokkelaar in te schakelen". Anders halen de migranten simpelweg Europa niet.

Toename geweld

Verder neemt het geweld door smokkelaars toe. Steeds vaker klinken er verhalen van migranten uit Eritrea en Somalië die worden ontvoerd op hun tocht door de Sinaï woestijn. Rijken: "Zij worden verkracht, gemarteld en vastgehouden totdat er een bedrag van rond de 3.000 Amerikaanse dollar voor hen is betaald". Een bedrag dat bijvoorbeeld het thuisfront of vrienden in de diaspora bij elkaar moeten brengen. En ook voor andere landen is er een toename in het geweld. Rijken: "Voor Syrische vluchtelingen gelden andere vormen van dwang, omdat zij vaak geen geld hebben om in leven te blijven". Zo worden Syrische meisjes gedwongen om de prostitutie in te gaan.

Luister hier naar het gesprek met Conny Rijken bij Nieuws en Co:

Vluchtelingen tegengehouden

Daarbij worden steeds meer vluchtelingen aan de buitengrenzen van Europa tegengehouden. Europa sloot een deal met Turkije en het aantal migranten dat Europa binnenkwam nam af. Maar er klinkt steeds meer kritiek op de Turkije-deal, onder andere omdat het in de praktijk niet werkt. Rijken: "Met deze hoeveelheden migranten kun je niet van Griekenland of Turkije verwachten dat ze dat in hun eentje gaan oplossen. Er komt wel enige ondersteuning vanuit Europa, maar uiteindelijk doet Griekenland de eerste screening en opvang".

Tegelijkertijd maken de strengere grenzen ook dat migranten kwetsbaarder worden. Rijken: "Door de strengere grenzen gaan de prijzen van mensensmokkelaars ook omhoog. Het werkt hetzelfde als een gewoon business model. Het aanbod van smokkelaars neemt af en de vraag wordt groter. Daardoor stijgt de prijs ook". Rijken pleit ervoor om bij het maken van beleid met deze trends rekening te houden.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en woensdag rond 11.35 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).