Hoe VluchtelingenWerk de strijd tegen misinformatie wint

"Als je op pagina twee of drie staat, vindt niemand je meer," zegt Esther Twisk, SEO-specialist bij VluchtelingenWerk. "Met onze strategie zorgen we ervoor dat onze artikelen en feiten bovenaan Google verschijnen." Zo vergroot de organisatie de kans dat mensen correcte informatie lezen over vluchtelingenzaken.

Een concreet voorbeeld is de misinformatie rondom de 'gestapelde gezinshereniging'. In november 2023 sprak toenmalig demissionair minister Dilan Yeşilgöz over "nareis op nareis". Dit zorgde voor veel commotie, ook online. De gevolgen daarvan merkte Twisk op: "Dat er veel naar werd gezocht, dat we er veel vragen over kregen, op onze website ook."

Vluchtelingenwerk zette direct vraagtekens bij het 'nareis op nareis'-verhaal van de minister. Nadat zij in de cijfers doken, bleek: "Dat het helemaal niet waar was. Het was slechts tien keer voorgekomen in het hele jaar." Toch werd het gepresenteerd alsof het nareizen massaal gebeurde. "Het is heel schadelijk dat dit de wereld in werd gegooid en dat mensen dus denken dat het wel klopt", legt Twisk uit.

Een strategie die werkt

"Bovendien monitoren ze voortdurend welke zoekvragen populair zijn. Vragen als: krijgen asielzoekers een gratis rijbewijs? Of krijgen ze direct een uitkering? "Op dat soort zoektermen wordt heel veel gezocht, en dat is dus onderdeel van onze strategie: dat wij heel erg erop zitten waar mensen naar zoeken. Wat speelt er? Kunnen wij daar de juiste feiten en cijfers over aanleveren?", aldus Twisk.

Daarnaast deelt VluchtelingenWerk op sociale media explainer-video's. Daarin leggen ze binnen anderhalve minuut uit hoe de situatie echt zit. "Dat werd heel goed opgepakt", zegt de specialiste.

Dat hun aanpak werkt, blijkt uit de groeiende impact. "Ons bereik op sociale media is het afgelopen jaar enorm gegroeid. We zien dat de juiste informatie verspreid wordt, en dat is precies ons doel", aldus Twisk.

Voortdurende strijd tegen misinformatie

Toch blijft de uitdaging groot. "Iedere dag komt er weer nieuwe informatie bij en worden er weer nieuwe dingen gezocht. En politiek speelt er natuurlijk ontzettend veel", zegt Twisk. Ook de opkomst van AI maakt desinformatie complexer. Twisk: "Daarin is onze expertpositie en onze informatieve positie heel erg belangrijk, en dat die ook duidelijk is. Ik hoop dat mensen begrijpen dat wij een partij zijn waar je dit soort informatie feitelijk kunt vinden." Dit is ook waarom VluchtelingenWerk samenwerkt met betrouwbare overheidsinstanties zoals IND en COA.

"Mensen baseren hun keuzes op misinformatie", legt Twisk uit. "Dus op welke politieke partij ze gaan stemmen. Wat hun mening is over bepaalde onderwerpen rondom een thema. En dan is het super belangrijk dat die mening wel gebaseerd is op de waarheid." Dit geldt niet alleen voor de gemiddelde Nederlander, zegt Twisk, maar ook voor journalisten of talkshowpresentatoren. Daarom is het essentieel om desinformatie te bestrijden: "Zodat ook zij de juiste informatie gebruiken."