Waarom krijgen plek 2 en 3 een medaille en niet alleen plek 1?

Het begon allemaal bij de Olympische Spelen van 1904 in de Amerikaanse staat Saint-Louis, vertelt sporthistoricus Jurryt van de Vooren. "Voor het perspectief, dat waren de derde Olympische Spelen die werden gehouden. In 1894 waren de eerste in Athene. Daar won de winnaar een zilveren medaille, de tweede een bronzen en daar hield het op."

'Alles behalve een medaille'

Tijdens de Spelen van 1900 ging het er heel anders aan toe. "Je kon daar zo’n beetje alles winnen behalve een medaille", zegt Van de Vooren. Denk aan kunstwerken en geldprijzen, maar medailles waren in geen velden of wegen te bekennen.

'Best geinig'

Toen de Olympische Spelen begonnen, deden sporters niet mee namens hun thuisland. Van de Vooren meent dat er daarom ook nog geen medailles werden toegekend, omdat het op individueel niveau was. Tijdens de Spelen van 1904 in Saint-Louis werden wel voor het eerst plekken 1, 2 en 3 toebedeeld omdat dat "best geinig" was. In 1908 gingen sporters namens hun land naar de Spelen en kwamen er ook vlaggen bij de ceremonie.

Vergelijkbare toernooien

Inmiddels is het vaste prik om een erepodium te hebben en de nummers 1, 2 en 3 een medaille toe te bedelen, ook buiten de Spelen. "De Olympische sporten bestonden al voordat de meeste sporten deden aan een wereldkampioenschap of Europees kampioenschap", aldus Van de Vooren. "In 1896, de eerste Olympische Spelen, toen hadden eigenlijk schaatsen, roeien en wielrennen al vergelijkbare toernooien op internationaal gebied. Bij voetbal is dat bijvoorbeeld pas in 1930, de eerste. En daarom zullen al die wereldkampioenschappen hebben afgekeken van de Olympische Spelen, want die hadden de norm gezet."

Meeste vierde plekken

Van de Vooren heeft nog een leuke quizvraag: welke Nederlandse Olympiër heeft het vaakst plek vier gehaald? "Het is een heel beroemde sporter die nog steeds een grote rol speelt in de Nederlandse Olympische Spelen", geeft de sporthistoricus als hint. "Hij is het bewijs hoe dichtbij winst en verlies kunnen zijn en hij is Pieter van den Hoogenband. Hij heeft drie keer de vierde plek gehaald en daarmee de Nederlandse Olympiër met de meeste vierde plaatsen.”