D66 wil af van vetorecht in Europa: 'We hebben nu schijnsoevereiniteit'

Het vetorecht maakt het mogelijk voor een individueel land om belangrijke besluiten te blokkeren. Alle landen moeten het dus unaniem met elkaar eens zijn, wil een voorstel groen licht krijgen.

D66 wil dat het vetorecht van de lidstaten op alle onderwerpen verdwijnt. Dat betekent dat lidstaten straks moeilijker nee kunnen zeggen tegen Europese maatregelen.

'Vetorecht maakt ons zwakker'

Volgens Kamerlid Paternotte verzwakt het vetorecht de positie van Europa. "Terwijl er grote landen als China en Rusland zijn die onze veiligheid direct bedreigen. Dat zie je niet alleen in Oekraïne, maar ook aan spionage en cyberaanvallen."

Over belangrijke dingen als toetredingsonderhandelingen, wapensteun, sancties voor Rusland zijn er steeds veto’s nodig, aldus Paternotte. "Dat zijn allemaal dingen waar Hongarije (die hier steeds op dwarsligt, red.) een veto op heeft, terwijl het voor onze gezamenlijke veiligheid nodig is."

Of er dan ook niet veel Nederlandse invloed verdwijnt, daar maakt hij zich geen zorgen over. "Als je kijkt naar al die keren dat er een veto werd ingezet, was het praktisch nooit in ons voordeel, maar in ons nadeel. Als het veto verdwijnt, zijn we sterker als Europa en moet de rest van de wereld ook meer rekening met ons houden."

Dat het komende kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB juist vinden dat Nederland het vetorecht vaker in moet zetten, vindt hij heel onverstandig. "Als ieder land vaker zijn veto in gaat zetten, kun je als Europa minder goed doorpakken en sta je zwakker. Je moet er vanaf dat één land zoveel macht heeft, dat het de rest van Europa in gijzeling kan houden."

'Schijnsoevereiniteit'

Europees D66-lijsttrekker Gerben-Jan Gerbrandy: "Elk Europees land is alleen heel klein. Dus die nationale soevereiniteit is eigenlijk gewoon een schijnsoevereiniteit, als je dat wereldwijd bekijkt." Die kan je laten vervangen door een Europese soevereiniteit, zegt hij: "Dan ben je vele malen sterker."

Maar dan moet je wel sneller besluiten kunnen nemen, zegt hij. "Waarom staat Poetin nu aan de poorten van Charkiv? Omdat het maandenlang werd opgehouden door de militaire en financiële steun aan Oekraïne, door de veto van Orban. We doen er een beetje lacherig om, dat hij naar de wc ging. Maar dit ging om leven en dood van duizenden Oekraïners. Dat vind ik serieus genoeg om een veto voor op te geven."

Beluister de hele uitzending (inclusief het online deel) terug via de podcast van Dit is de Dag (EO):