Hoe gaat het er echt aan toe bij de Europese Unie? 'In Brussel gaat het om relaties'

"Ik dacht altijd dat de Europese Commissie iets voorstelt en dat het parlement iets mag vinden en de landen dan beslissen. Maar dat zit net wat anders", zegt Nijenhuis. Alle EU-landen zijn "ongeveer even sterk" tijdens onderhandelingen, aldus de correspondent. "Verder heb je veel formele regels, maar in de praktijk gaat het om relaties."

Franse collegae

Nijenhuis maakt daarbij een vergelijking tussen hoe Nederlandse Europarlementariërs te werk gaan en hoe hun Franse collega's te werk gaan. De Nederlander pakt de trein vanuit Den Haag, gaat naar de vergadering en gaat daarna weer terug naar huis om te werken. De Fransman pakt het anders aan. "Die appt iemand bij de Europese commissie die ongeveer zijn werk doet en zegt: ik ben in Brussel, zullen we eens lunchen of een biertje drinken?"

Leren kennen

"Vervolgens gaan ze alleen praten over hoe het werk is, hoe is het met de kinderen en zo. Dan zegt hij: we hebben het niet over de inhoud gehad dit keer. Pas bij de derde of vierde keer zegt de Fransman tegen dat lid van de Europese commissie: ik heb eigenlijk een probleem, kan jij mij helpen? Dan zegt die ander natuurlijk: ja, natuurlijk, wij kennen elkaar", vertelt Nijenhuis.

Hulp bieden

Nederlanders hebben dus een andere benadering. BBB-leider Caroline van der Plas ging onlangs naar Brussel en paste de Franse methode toe. "Dat is exact wat je moet doen. Je doet sneller iets voor iemand die iets voor jou doet. Zo is het met de onderhandeling ook. Als je iets gedaan wil krijgen met het landbouwbeleid, moeten andere landen ons helpen. Dus misschien kunnen wij hun helpen met iets anders."

'Ondoenlijk te omschrijven'

Met de verkiezingen is er opeens veel aandacht voor de Europese Unie, maar dat is normaal gesproken niet zo. "Het kost soms best wat moeite om onderwerpen bij redacties te slijten. Dat is heel leerzaam. Als een redactie het niet wil weten, willen lezers het ook niet weten", aldus Nijenhuis. Volgens de correspondent moet je het hebben over het onderwerp en niet over wet- en regelgeving. "Het is ondoenlijk om te omschrijven wat er in Brussel gebeurt."

Sociaal beleid

"Brussel is geen buitenland, het is ons tweede Den Haag", zegt Nijenhuis. De Europese Unie gaat over een hoop zaken, maar bijvoorbeeld ook over vaderschapsverlof. Inmiddels is het Europees geregeld dat vaders negen weken verlof krijgen. "Als je zo’n interne markt hebt waarin bedrijven makkelijk hun spullen kunnen exporteren, hoort daar volgens links-Europa een sociaal beleid bij, anders gaan uit concurrentieoverwegingen de arbeidsomstandigheden en -voorwaarden steeds naar beneden. Dus we moeten die regels gemeenschappelijk maken. Dan kunnen bedrijven elkaar daar niet op concurreren."

Politici doorprikken

Maar Nederland stemde tegen die regeling. "Als zij iets in Brussel besluiten wat goed is voor Nederland, zeggen politici: kijk eens wat ik heb gedaan", zegt Nijenhuis. "En als het niet uitkomt, geven ze de schuld aan Brussel. Het is aan de media om dat te doorprikken en te vertellen hoe dat echt gaat."

Verschuiving naar rechts

De voorspelling is dat Brussel na deze verkiezing een verschuiving naar rechts zal meemaken. "Er is niets tegen rechts, maar er is wel iets tegen stemmen op mensen die vervolgens niet komen werken. En dat is in de afgelopen jaren met radicaal-rechts het geval", zegt Nijenhuis. "Als media wil je mensen kunnen controleren, maar dan moeten ze wel met je willen praten."

Aan het werk

Nijenhuis haalt Sebastiaan Stöteler van de PVV aan als voorbeeld van hoe het niet zou moeten. Stöteler wil niet met media praten en komt ook niet opdagen bij debatten. "Zijn ideeën kunnen nog zo goed zijn, maar ik kan hem niet ondervragen", zegt de correspondent.

"Kiezers sturen iemand naar Brussel met de hoop dat ze iets gaan doen. Als je tegen de EU bent, moet je daar ín de EU actief aan werken", gaat Nijenhuis verder. "Dan moet je vaak nee stemmen, moet je allemaal maatregelen nemen. Dat is prima. Maar gewoon wegblijven en speeches houden over hoe goed Poetin is, heeft geen zin."

EU-taal

Eén van de Spraakmakers Community-leden vroeg zich af waarom er niet één EU-taal is gekozen. "Juist omdat de EU er niet op uit is om de verschillende culturen in verschillende landen gelijk te trekken. Het gaat erom wat we samen kunnen doen, moeten doen en slim doen", reageert Nijenhuis, die ook erkent dat Engels een soort gemeenschappelijke taal is geworden in Brussel.