Plan D66: 'Een sigaar uit eigen doos'

De Tweede Kamerfractie van D66 gaat steun zoeken voor een experiment van twee jaar, waarin burgers de kans krijgen aanpassingen aan wetsvoorstellen aan te dragen. Lukt het een burger online 70.000 handtekeningen te verzamelen, dan heeft hij of zij het recht bij de Tweede Kamer een aanpassing van een wet voor te stellen.

Grondwetswijziging

Voermans voelt weinig voor het plan om op deze manier meer burgerparticipatie te bevorderen. Bovendien is hier een grondwetswijziging voor nodig. "Het recht van amendement is nu alleen voorbehouden aan leden van de Tweede Kamer."

Het bestaande recht van initiatief voor burgers bestaat al. Dit maak je met dit voorstel volgens Voermans alleen maar moeilijker. "Met 40.000 handtekeningen kun je al een burgerinitiatief agenderen bij de Tweede Kamer. In het plan van D66 moet je er ineens 30.000 meer voor hebben." Bovendien kunnen lobby- en belangengroepen al invloed uitoefenen.

Referendum

D66 schafte deze kabinetsperiode nog het raadgevend referendum af. Volgens Kamerlid Joost Sneller verschilt dit voorstel van het referendum, omdat het bij het zogenoemde burgeramendement om een aanpassing vóóraf gaat. Is het burgeramendement een goed democratisch instrument om de kloof tussen burger en politiek kleiner te maken? Of hebben we niet voor niets kundige Tweede Kamerleden gekozen die verantwoordelijk zijn voor de inhoud van wetten?

Participatie paradox

Tweede Kamerlid van de VVD Tobias van Gent denkt niet dat dit wetsvoorstel de heilige graal is om meer burgerparticipatie mogelijk te maken. Hij noemt de participatie een paradox. "Het is altijd een bepaald slag mensen die bijdraagt: de participatie-elite. Hoogopgeleide mensen die de tijd en de achtergrond hebben zich hier in te verdiepen."

Hij denkt dat op deze manier de groep laagopgeleiden - die je ook meer betrokken wil maken bij democratische besluitvorming - zo nog steeds te weinig inspraak zal ervaren.

Valse verwachtingen

"Het lijkt een sympathieke gedachte, maar of het zo gaat uitpakken is maar de vraag", zegt hoogleraar Europese geschiedenis en integratie Mathieu Segers. "Het wekt de indruk dat burgers ook echt invloed hebben, maar de zaken die in het debat ter spraken komen zijn moeilijk inhoudelijk in te passen in de wet. Dat schept valse verwachtingen."

Segers benadrukt dat wetten zeer complex zijn en dat er niet voor niets een heel instituut met professionals achter zit. "Alle input is natuurlijk welkom en de intentie van D66 is goed. De uitwerking lijkt me heel moeilijk."