Voormalig CDA-leider Verhagen: ga met deze zes partijen formeren

Een nieuw kabinet van VVD, CDA, D66, GroenLinks, PvdA en de ChristenUnie, betekent volgens Maxime Verhagen niet dat de VVD en zijn partij in 'een linkse wolk' zullen belanden. De voormalig CDA-premier, tegenwoordig voorzitter van Bouwend Nederland, doet die opvatting binnen het CDA af als een stekelige opstelling waarmee Nederland niets opschiet.

"Ik begrijp best wel het hoekige gedrag van de bij de formatie verschillende partijen, maar ook het hoekige gedrag van Rutte, Kaag en van Hoekstra”, vertelt de oud-CDA-leider. "Kaag heeft nu gezegd: laten we nu gaan praten met de zes partijen en praten langs de lijnen van de inhoud en dan zien we wel waar we uitkomen. Ik vind dat een verstandige keuze waarbij ook de andere partijen zich moeten aansluiten." Nijpende vraagstukken als de woningcrisis, stikstof en het klimaat blijven namelijk liggen zolang er geen nieuw kabinet is.

Maak tempo

Volgens de oud-minister moet formateur Remkes streven naar een zo breed mogelijk meerderheidskabinet "op basis van de inhoud". En als dat niet lukt met een coalitie van zes partijen, mik dan maar op een nieuw kabinet met zes partijen, want tempo is nodig volgens Verhagen. "Ga nou met elkaar praten waarover je het wél eens kan worden. En pak nou eindelijk eens de grote problemen aan."

Probleem nummer één volgens Verhagen is de wooncrisis en dat is niet zo gek want sinds 2013 is hij het boegbeeld van Bouwend Nederland, de Nederlandse brancheorganisatie voor bedrijven in de bouw- en infrastructuursector. Maar sinds de verkiezingen slaagt de Haagse politiek er maar niet in om dit vraagstuk op te pakken terwijl de formatie sindsdien muurvast blijft zitten.

Grote ergernis

Als Sven Kockelmann informeert bij Verhagen hoe hoog de ergernis bij hem scoort op een schaal van één op tien, is het antwoord stellig van de oud-CDA-voorman. "Dan geef ik dan een acht-plus." En dat is vooral te wijten aan de Haagse impasse in relatie tot het alsmaar oplopende woningtekort en grote infrastructurele problemen, zoals het onderhoud van wegen en bruggen en het uitblijven van de aanleg nieuwe verkeersroutes, vervolgt Verhagen. "Hoe gaan we om met die beperkte ruimte in ons land? Dáár moet men het over hebben in deze formatie."

Weg met verhuurdersheffing

De wooncrisis is complex, maar kan alleen beteugeld worden met drastische maatregelen. Zo staat het aanstellen van een minister van Volkshuisvesting bij de formatie van een nieuw kabinet nadrukkelijk op het verlanglijstje van de voorman van Bouwend Nederland. "Er moet meer worden gebouwd. Daarvoor moet bij het departement van Binnenlandse Zaken een tweede minister komen die over Volhuisvesting gaat. Ook moeten er wegen komen naar al die nieuwe huizen die moeten worden gebouwd."

Ons land kampt met een tekort van bijna 300.000 woningen, terwijl het demissionaire kabinet onder leiding van Rutte ernaar streeft om maar liefst 900.000 woningen te bouwen tot 2030. Maar de kabinetsmaatregelen - eind vorige week beklonken tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen - zijn volstrekt onvoldoende om de woningbouw op het benodigde niveau te krijgen, meent Verhagen. Drastische maatregelen zijn dan ook broodnodig, zoals het afschaffen van de verhuurdersheffing, plus meer geld voor gemeentes en provincies om de woningbouwproductie te stimuleren op plekken waar dat nu nog niet rendabel is.

'Diep en diep triest'

Bestrijding van de wooncrisis valt of staat met een directe aanpak van het stikstofprobleem volgens Verhagen. Alleen dan kan je woningbouw mogelijk maken en ervoor zorgen dat mensen naar hun huis kunnen komen met de auto, bus of fiets. En daar is geen nieuwe regering voor nodig, laat staan een ‘beleidsarm’ demissionair kabinet, verzucht hij.

"Het is diep en diep triest dat er geen plannen zijn over de aanpak van stikstof - een enorm probleem voor boeren, bouwen en de natuur." Om eraan toe te voegen: "Het jaar 2022 is een verloren jaar voor de aanpak van stikstof. Oorzaak is politieke onmacht."

De aanleg van een nieuw wegennet zou prioriteit moeten krijgen en nieuwe spoorverbindingen zoals de Lelylijn moeten niet meer op de lange baan worden geschoven, zo benadrukt Verhagen.

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zal het niet zo'n vaart lopen met de groei van het woon-werkverkeer, maar niets doen is dom volgens Verhagen. De aanleg van nieuwe wegen kost immers al jaren en ligt op dit moment al ruim twee jaar stil als gevolg van de stikstofcrisis.

Wensdenken

Verhagen vreest dan ook dan voor een verkeersinfarct net zoals de woningmarkt nu in een diepe crisis zit. Want het aantal reiskilometers zal alleen maar toenemen door de verdere toename van de bevolking en de groei van de economie en het goederenverkeer, meent hij. "Het is wensdenken en de kop in het zand steken als je denkt: we hoeven nu niet meer niks de doen. We komen nu al miljarden tekort."

Aanpakken dus, en dan onder centrale regie van een nieuwe regering, zo beklemtoont de voorzitter van de grootste bouwlobby-organisatie van Nederland. "Als er een nieuw kabinet komt dan kunnen we elkaar de hand schudden en de problemen echt gaan aanpakken. Dat moet nu de politiek in Den Haag gaan doen."