Eerste Kamer wil voorlopig geen subsidie meer voor biomassacentrales

In de motie constateert de Eerste Kamer "dat het kabinet komend jaar een bedrag van 11,4 miljard euro subsidie heeft gereserveerd voor biomassacentrales." Terwijl de klimaatwinst van hout-bijstook in kolencentrales op korte termijn "verwaarloosbaar tot negatief is." Daarom verzoekt een grote meerderheid van de senaat de regering "alle voorgenomen subsidies voor hout-bijstook in kolen-centrales op zo kort mogelijke termijn stop te zetten, in afwachting van het duurzaamheidskader van het PBL en het komende SER-advies over biomassa, en vaststelling van nadere regels in het parlement."

Alle fracties in de Tweede Kamer, behalve de VVD, stemden vanmiddag voor de motie die werd ingediend door de Partij voor de Dieren. Minister Eric Wiebes (Economische Zaken, VVD) liet de senaat weten dat hij niet wil tornen aan langjarige toezeggingen. De subsidies voor het bijstoken van 'houtige biomassa' zijn verstrekt voor een periode van acht jaar en de laatste loopt af in 2027. Daar is een bedrag van 3,6 miljard euro mee gemoeid. Ook vertelde Wiebes dat de regering niet van plan is om nog nieuwe subsidies te verstrekken en dat de motie van de Eerste Kamer daarmee, volgens hem, het kabinetsbeleid volgt.

In De Nieuws BV blikten politiek redacteur Peter Kee en Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren vooruit op de stemming in de Eerste Kamer. Ferd Crone, Eerste Kamerlid voor de PvdA, kwam aan de lijn en vertelde dat hij de motie zou steunen.

Biomassa duurzaam is 'een waanidee'

Grote kolencentrales, zoals de Amercentrale in Geertruidenberg, worden omgebouwd of zijn al geschikt gemaakt voor het bijstoken van biomassa. De Amercentrale draait nu voor een deel op houtpellets en zal op termijn volledig op hout worden gestookt. Uit onderzoek blijkt dat de uitstoot van biomassacentrales groter is dan die van steenkolencentrales. Dat wil zeggen, het opwekken van elektriciteit door hout te verbranden in een biomassacentrale levert 20 procent meer stikstof, fijnstof en broeikasgas op dan stroom uit een kolencentrale.De ombouw van grote kolencentrales zoals de Amercentrale in Geertruidenberg werkt dus averechts. Volgens de European Academies Science Advisory Council (EASAC) is het een slechte besteding van publiek geld aan een heel slechte energiebron.

Hoogleraar Louise Vet, die namens de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in de milieugroep van EASAC zit, zegt tegen het AD dat het "een waanidee" is dat het "in één klap verbranden van biomassa in deze enorme hoeveelheden duurzaam is."

Is biomassa stoken duurzaam?

Als we het hebben over biomassa, dan hebben we het over allerlei organische materialen, zoals hout, gft-afval, maar ook plantaardige olie, mest en speciaal hiervoor geteelde gewassen. Energie uit biomassa wordt opgewekt door verbranding. Biomassa wordt als een duurzame energiebron gezien, net als wind, water en zon. Maar hoe duurzaam biomassa echt is, daarover zijn de meningen verdeeld.

Volgens Partijleider van de Partij voor de Dieren, Esther Ouwehand, wordt biomassa als duurzame energiebron gezien omdat "het in 2009 door de Europese Unie zo genoemd werd. Een politiek besluit."

Op verschillende vlakken blijkt biomassa schadelijk te zijn. Biomassacentrales draaien lang niet compleet op resthout en veel van het hout dat wordt gebruikt komt niet uit Nederland: professor Katan berekende eerder voor de Tweede Kamer dat al het bos in Nederland het land slecht voor 9 maanden van energie kan voorzien.

Daarom wordt uit andere delen van de wereld – voornamelijk Noord-Europa en Amerika – hout naar Nederland toe gehaald om te verbranden in de centrales. Het proces om dat hout naar Nederland toe te krijgen zorgt al voor de nodige CO2 uitstoot.

Omdat na de kap van elke boom een nieuwe boom wordt geplant die weer CO2 kan opnemen, wordt biomassa als duurzame energiebron beschouwd. Volgens wetenschappers is dit echter een foutieve conclusie: het kan decennia duren voor nieuwe bomen dezelfde CO2 opnemen als oude bomen. Bovendien heeft de kap van oude bossen en de aanleg van productiebossen een enorme invloed op de biodiversiteit.

Miljardensubsidie bijstook biomassa

In 2017 zet het kabinet de omstreden miljardensubsidie voor kolencentrales door. Daardoor ontvangen kolencentrales 3,6 miljard euro voor de bijstook van biomassa. Dit is veertig procent van het totale budget dat beschikbaar is voor de stimulering van duurzame energie.

Uit cijfers van ZEMBLA blijkt dat het kabinet in 2017 de subsidie doorzet, ondanks een Kamermeerderheid die stemde voor het stoppen van de subsidie. Toenmalig minister van Economische Zaken Henk Kamp gaf daarvoor de volgende verklaring: "In december 2016 stonden de spelregels van de subsidieregeling al vast. Bovendien, als ik de bijstook niet subsidieer kan ik de klimaatdoelstellingen niet halen om in 2020 14 procent duurzame energie te produceren."

'Biomassa hoort bij het Klimaatakkoord'

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer, twee weken geleden, reageerde Rutte als volgt op de eerste versie van de motie van de PvdD: "De volgende motie gaat over de subsidie voor de bijstook van biomassa. Dat hoort echt bij het Klimaatakkoord. Die moet ik dus ontraden. Dat raakt echt het hart van het Klimaatakkoord."

Ouwehand: "Hij zegt dus niet, wat we inmiddels vanuit de wetenschap nog een keer bevestigd hebben gekregen, dat je met biomassa zorgt voor nog meer broeikasgasuitstoot. Dit is die dynamiek, het speelde bij het energie-akkoord, nu bij het klimaatakkoord: als het is vastgelegd in een akkoord dan is Den Haag een soort van doof voor wetenschappelijke rapporten die laten zien dat sommige maatregelen niet zo verstandig zijn."

Steun PvdA

Inmiddels is de motie aangepast. Nu verzoekt de PvdD om de hout-bijstook in kolencentrales op zo kort mogelijke termijn stop te zetten "in afwachting van het duurzaamheidskader van het Planbureau voor de Leefomgeving en het komende SER-advies over biomassa, en vaststelling van nadere regels in het parlement."

De PvdA beschouwt dit als het inlassen van een pauze, zodat geen investeringen worden gedaan die niet meer kunnen worden teruggedraaid. Met de steun van de sociaal-democraten kan de motie rekenen op steun van 43 van de 75 senatoren.

Nog geen definitieve beslissing over subsidie biomassa

Crone in De Nieuws BV: "We zijn altijd al kritisch op biomassa geweest. De criteria en keurmerken die we nu hebben zijn uit 2012 en dat mogen we wel eens actualiseren. Daarom ben ik blij met deze motie; je kun nu beter geen onomkeerbare beslissingen nemen."

Volgens PvdA'er Crone blijft de kern dat we het zonder biomassa niet redden: "Daarin ga ik niet zover als mevrouw Ouwehand. Met biomassa is op zich niks mis, er zijn reststromen waar je niks mee kunt. Ook als je er niks mee doet komt de CO2 in de lucht. Maar we willen natuurlijk absoluut geen oerbossen of biodiversiteit aantasten. Het blijft een kringloop denk ik, maar daarom moeten we nu even pas op de plaats maken."

Crone: "Voor de kerst beslissen we nog dat de kolencentrales dichtgaan. Er komt ook binnen enkele maanden een nieuw advies van het Planbureau voor de Leefomgeving en de Sociaal Economische Raad, waaruit zal blijken of onze keurmerken wel scherp genoeg zijn. Dan pas kunnen we een definitieve beslissing nemen."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.