OM-topman Rinus Otte: 'pas euthanasiecode aan'

De richtlijn voor artsen is veranderd als gevolg van de uitspraak van de Hoge Raad, die stelde dat een arts die euthanasie had uitgevoerd bij een vrouw met dementie niet vervolgd hoefde te worden.

Over de formulering van de euthanasiecode die de RTE heeft opgesteld, is Otte niet tevreden. "We zijn niet betrokken geweest bij het opstellen van die code, dat heeft ons erg verbaasd. Toen we kennisnamen van de code, realiseerden we ons dat er een ruimere woordkeuze instond dan de Hoge Raad mogelijk heeft gemaakt. In totaal hebben we het woord 'dementie' 97 keer geturfd dus de uitspraak van de Hoge Raad gaat duidelijk over dementie. Het woord komt in de code van de RTE echter veel minder voor, zij spreken vooral over wilsonbekwaamheid. Dat vinden wij een ongelukkige verruiming van datgene wat de Hoge Raad heeft bedoeld."

Wilsonbekwaam versus dementie

Volgens Otte is dit evident een andere situatie dan dementie. "Bij wilsonbekwamen gaat het bijvoorbeeld ook over een verkeersslachtoffer met hersenletsel. Dementie is een voortschrijdende ziekte, dat is heel anders dan dat je plotseling bij een verkeersongeluk betrokken raakt."

Dit heeft tot gevolg dat een arts op grond van de nieuwe euthanasiecode iemand die hersenletsel heeft opgelopen bij een verkeersongeluk in dit geval euthanasie mag toepassen. Maar het is maar de vraag of dat de reikwijdte is van de uitspraak van de Hoge Raad.

Naast de ruime woordkeuze vindt het OM het belangrijk dat aan de patiënt die wordt gedood, gevraagd wordt of diegene nog steeds achter zijn of haar doodswens staat, omdat diegene dat een aantal jaar geleden heeft aangegeven. "Deze vraag staat niet in de code van de RTE, omdat zij vinden dat dit een vanzelfsprekendheid zou moeten zijn. Maar dan is onze opvatting: als het zo vanzelfsprekend is, zet het dan ook maar in de code."

Toch spreekt Otte niet van een machtsstrijd tussen het OM en de RTE. "Er ontstaat pas een probleem op het moment dat de RTE de code niet aan gaat passen."

Zelfmoordpoeder

Ook reageerde Otte op het nieuws van de 28-jarige man uit Eindhoven die afgelopen week werd aangehouden op verdenking van het verkopen van middelen voor zelfdoding. De verdachte was lid van de Coöperatie Laatste Wil, die zelf ook actief informatie over dit middel verstrekt.

Hij maakt zich ernstig zorgen over de beschikbaarheid van deze middelen. "Met deze middelen kan je anderen doden en daarnaast kunnen ook kwetsbare, jonge mensen dit nemen als ze nog in de kracht van hun leven zijn en misschien onvoldoende behandeld zijn. In die kwetsbaarheid kan je moeilijk spreken over autonomie en zelfbeschikkingsrecht. Grote terughoudendheid is op zijn plaats."