OV kost provincie Friesland handenvol geld: 'Den Haag moet bijspringen'

"Het is belangrijk dat de bereikbaarheid in Nederland goed gegarandeerd is", vindt Marga de Jager, bestuursvoorzitter van de ANWB en voorzitter van de Mobiliteitsalliantie. "Wat we nu zien, is dat op nog meer vlakken dan het OV het begint te piepen en te kraken. Zo wordt autorijden ook steeds duurder."

Recent becijferde Pointer (KRO-NCRV) dat er zo’n 500 bushaltes zijn verdwenen de afgelopen jaren. "Er moet een basisbeschikbaarheid zijn van mobiliteit, zeker in de buitenstedelijke gebieden. Als mensen niet mobiel kunnen zijn, raken ze aan huis gekluisterd en vereenzamen ze. Dat blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek. Mensen hebben behoefte om eropuit te kunnen gaan."

Provincie trekt al de beurs

Maar de oproep aan provincies is makkelijk gemaakt, vindt Avine Fokkens (VVD), gedeputeerde in de provincie Friesland. Ook daar staat het openbaar vervoer zwaar onder druk. Op kleinere lijnen, met name op het platteland, moet de provincie al toeleggen. "We hebben al bepaalde lijnen moeten strekken, wat betekent dat ze niet meer door, maar langs dorpen gaan."

Daarvoor trekt de provincie al behoorlijk de beurs, zegt de gedeputeerde. "We geven bijna 30 procent van onze structurele uitgaven uit aan mobiliteit. We doen het met liefde, maar als we willen dat alle dorpen beschikbaar en bereikbaar blijven en dat een bus elk uur langs komt, zal Den Haag echt over de brug moeten komen. Als provincies alleen kunnen wij dit niet meer ophoesten."

Daarbij kan de huidige opgave van het OV niet alleen bij de overheid worden neergelegd, vindt Fokkens. "Als het gaat over mobiliteit, heb je het naast de overheid ook over vervoerders, werkgevers, onderwijsinstellingen en zorgverzekeraars. Dat is echt breder dan de overheid."

Slimmere oplossingen

Geld is ook niet altijd de oplossing, reageert De Jager. "Zo vinden we ook dat er goed gekeken moet worden naar slimmere oplossingen. Zo wordt er uitgegaan van grote bussen, terwijl je ook kleinere bussen kan laten rijden of een bus op afroep. Ook zou je ervoor kunnen kiezen om nieuwe woonwijken dichter bij dat OV neer te zetten."

In Friesland wordt er al langer maatwerk op dit gebied geleverd, zegt Fokkens. "We vragen ook echt aan vervoerders om met innovatieve oplossingen te komen. Maar vorig jaar durfde geen enkele vervoerder een nieuwe concessie aan." Dit zijn afspraken waarbij vervoerders verantwoordelijk worden over bepaalde regionale lijnen.

Op het vlak van maatwerk ziet de gedeputeerde ook kansen voor meer vormen van deelmobiliteit. "Hoewel ik ook duidelijk in dorpen hoor dat zij dat helemaal niet willen. Zij willen dat er één keer per uur een bus komt en niet zelf op een scooter of auto moeten stappen. Overigens heeft niet iedereen een rijbewijs, dus het is best een hele ingewikkelde puzzel die we met elkaar moeten leggen."