'Onze obsessie met kolonialisme en slavernij is ongezond' – Podcast Ongehoord Nieuwscafé

Nieuwe ideologische uitdaging

Cliteur was bijna veertig jaar verbonden aan de Universiteit van Leiden, de laatste twintig jaar als hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap. Onlangs gaf hij zijn afscheidscollege.

De islamitische terreuraanslagen van Al-Qa’ida in de Verenigde Staten, op 11 september 2001, beleefde Cliteur als een waterscheiding. Plotseling diende zich een nieuwe ideologische uitdaging aan: de jihadistische islam.

Cliteur: “Ik kreeg het gevoel: dit gaat heel veel betekenen voor de integratie, voor de verhouding staat-religie en voor de vrijheid van expressie. Maar het islamdebat is sindsdien niet echt opgeschoten. Neem onze terrorismeonderzoekers. Die draaien allemaal om de hete brij heen. Beatrice de Graaf heeft nu gezegd, na vijftien jaar plussen en minnen, dat religie misschien toch een rol speelt bij terrorisme. Dat is een recente onthulling van haar, anderhalf jaar geleden in een gesprek met Ad Verbrugge. Maar het heeft nog steeds niet geleid tot een fundamentele wijziging van het onderzoek.”

Lale Gül

De opeenvolgende ministers van Justitie en Veiligheid hebben geen greep gekregen op het moslimterrorisme, signaleert Cliteur. “Ik hou nu mijn hart vast voor Lale Gül. Ik ga leven is een prachtig boek, maar als het straks vertaald wordt in het Turks en er komt ook nog een film… Ik maak me daar zorgen over.”

Zelfbevlekking

Cliteur hekelt onze “ongezonde obsessie” met kolonialisme en slavernij. “Het is zelfbevlekking. Voor de positieve idealen van de westerse cultuur is veel te weinig aandacht. Ik ben bang dat de zwarte bladzijden van de westerse beschaving – die er óók zijn - zó ons zelfbewustzijn gaan bepalen, dat we heel zwak komen te staan in de confrontatie met mensen die de westerse cultuur naar het graf willen dragen.”