Radio in tijd van oorlog: 'Prins Bernhard had eigen bewapeningsfonds'
- Nieuws
- Radio in tijd van oorlog: 'Prins Bernhard had eigen bewapeningsfonds'
We kennen nu het Prins Bernhard Cultuurfonds, maar in de Tweede Wereldoorlog beschikte prins Bernhard over een fonds dat zijn naam droeg met als doel om geld in te zamelen voor wapens.
In de podcast Hallo Hier Hilversum is een radiofragment te horen uit 1941 waarin prins Bernhard persoonlijk een toelichting geeft op het Prins Bernhard Bewapeningsfonds, in een uitzending van Radio Oranje. "In 11 maanden is 11 miljoen gulden opgehaald in 40 landen voor de versterking van onze strijdmacht. Het is een schitterende blijk van de veerkracht van ons volk die samen met onze bondgenoten onze vrijheid terug zal winnen."
Radio in oorlogstijd
Hallo Hier Hilversum – de podcast over 100 jaar radio in Nederland – wijdt twee afleveringen aan de radio in oorlogstijd. De proclamatie van hare majesteit koningin Wilhelmina over de bezetting van Nederland is te horen. "Ik richt hierbij een vlammend protest tegen deze schending van de goede trouw en aantasting tussen wat aangrenzende staten behoorlijk is."
Radio Vrij Nederland begon met uitzendingen op juni 1940 via Radio Parijs. De zender is opgericht door Henk van den Broek, de vader van de latere minister van Buitenlandse Zaken Hans van den Broek. Later kwam Radio Oranje vanuit Londen, met dagelijks om 9 uur ’s avonds een programma vanuit een kwartier van de Nederlandse regering.
Wilhelmina was 34 keer te horen met een toespraak. Vaak om de Nederlanders een hart onder de riem te steken. "Ik neem de toevlucht tot deze microfoon om mijn gevoelens met u te delen", klonk het uit haar mond. Of: "Ik wil met u allen in diepe ontroering het vaderland gedenken dat in diepe rampspoed is getroffen door den oorlog."
Joodse dienst
Minister-president in oorlogstijd Gerbrandy hield ook hoopvolle radiotoespraken vanuit Londen, met citaten als: "De vijand kan lichamen ketenen in concentratiekamp en doden. Zielen blijven vrij en verachten hem. Dat is zijn kwelling en onze glorie. Ik weet dat deze Goliath zich onoverwinnelijk acht en spot met zielenkracht. Dat is de eeuwige tragiek van alle Goliaths, tot dat ene steen hem treft."
In Hallo Hier Hilversum hoor je een opgenomen fragment van Radio Oranje waarin de Duitse stoorzenders zijn te horen. De opnames zijn van meneer Hellingman uit Dordrecht die op een platensnijmachine stiekum Radio Oranje vastlegde.
Radio Oranje zond ook een Joodse synagogedienst uit. Vincent Bijlo – maker van de podcast Hallo Hier Hilversum: "Moet je je voorstellen dat je deze Joodse voorzanger hoort, terwijl in Nederland de onderdrukking van de Joden was begonnen. Ongelofelijk."
Meer horen over de Tweede Wereldoorlog?
Abonneer je op de podcast Tante Jos of De Zomer van 1945, met verhalen hoe Nederland zich herstelde na de bevrijding.
Gerelateerd
