Zijn er aanwijzingen voor het bestaan van God? Twee filosofen gaan in debat

Rutten, verbonden aan de VU, beargumenteert dat er een aantal aanwijzingen zijn dat er een god bestaat. "Het geheel van alle ruimte, tijd en materie is ooit begonnen te bestaan", vertelt hij, wijzend naar de oerknal. "Dit verwijst naar een buitenruimtelijke, buitentijdelijke en onstoffelijke oorsprong." Makkelijker gezegd: de oerknal kan niet zomaar zonder oorzaak ontstaan zijn – "dat weten we uit de natuurkunde" – dus er moet iets aan de basis hebben gestaan, stelt Rutte.

En datgene wat er aan de basis staat, moet intelligent zijn, want onze aarde is precies goed: "Als de natuurconstanten ook maar iets anders waren geweest, dan zou er geen universum ontstaan zijn dat geschikt is voor leven." Hij noemt het daardoor 'redelijk' om te geloven in een god.

Stine Jensen vindt dat juist niet redelijk: "Het laat toch juist zien hoe toevallig het allemaal is?"

'Waarom is er lijden?'

Jensen is niet overtuigd door Rutten. Ze noemt het argument van 'divine hiddenness': "God is nogal verstopt", zegt ze. "Waarom zouden we ervan uitgaan dat hij bestaat als hij zich nooit heeft laten zien?" Jensen haalt de filosoof Bertrand Russell aan: "Je zou je ook kunnen voorstellen dat er ergens een enorme, vliegende theekop is. We hebben hem nog nooit gezien, maar toch bestaat hij! Hij bestuurt alles, neemt alle beslissingen! We kunnen hem met z’n allen gaan vereren!" citeert ze hem.

Mensen zeggen wel eens dat je geen atheïst kunt zijn omdat je het bestaan van God niet kunt ontkrachten, maar je kunt het bestaan van die almachtige theekop óók niet ontkrachten, stelt Jensen.

Daarnaast vindt ze het bizar om in een god te geloven als er zoveel lijden en oorlog is in de wereld. "Dat vind ik het belangrijkste punt", zegt Jensen.

Emanuel Rutten vindt dit echter allemaal 'vervolgvragen': "Dat gaat over het karakter van God, niet over over hij bestaat of niet", vindt hij. "Misschien wil hij zich wel graag verstoppen? Dat betekent toch niet dat hij niet bestaat?"

'Geloven is niet rationeel'

Jensen gelooft overigens niet dat mensen gaan geloven door rationele argumenten. "Op grond van een lijstje argumenten word ik nooit een gelovige", zegt ze. "Het is een verhaal, een gevoel. Het geeft mensen betekenis, het geeft ze houvast in de wereld", zegt ze. Zelf was ze vroeger een hardcore atheïst, maar tegenwoordig is ze spiritueler geworden door yoga: "Ik ging ervan houden, het gaf me betekenis. Dat vind ik super overtuigend."

Rutten is het daarmee eens, maar denkt dat óók rationeel kunnen gaan geloven. "Volgens mij leiden alle wegen naar God, ook die van de ratio."