Waarom vrouwen minder vaak een (juiste) diagnose krijgen

Verkeerde diagnose

Vanaf haar zeventiende kampt journalist Sofie Peeters met angstaanvallen. Ik heb stress en voel me opgejaagd, is haar eerste gedachte. Maar dan wordt het veel, te veel dat ze besluit om naar de huisarts te gaan. De diagnose? Hyperventilatie, dus is het advies een doorverwijzing naar de fysiotherapeut voor ademhalingsoefeningen. Helpt dat ook niet? Dan kijkt ze verder bij een psychotherapeut, want misschien is ze te perfectionistisch en kan ze de prestatiedruk op de universiteit niet aan? Fout, ook niet de juiste diagnose. Tien jaar later komt ze er eindelijk zelf achter: ze stopt met de anticonceptiepil et voilà, weg zijn de angstaanvallen.

Lange tijd voelde het als mijn schuld, vertelt Peeters. Zouden er meer vrouwen rondlopen met dezelfde diagnose-problematiek? Onderzoek van Alliantie Gender & Gezondheid wijst uit dat 70 tot 90 procent van de patiënten met onverklaarbare klachten vróuw is. ''Dat zijn gigantisch zorgwekkende cijfers.''

In de documentaire, die Peeters heeft gemaakt met AudioCollectief SCHIK (bekend van de podcasts Bob en El Tarangu), komen verschillende artsen over de problematiek aan bod. ''Het ligt niet aan de individuele artsen, maar aan het systeem. Het onderzoek naar medicatie is gebaseerd op het mannelijk lichaam. Het systeem focust op de man. Sinds de jaren '70 is er het besef dat vrouwen meer betrokken worden in onderzoek naar medicatie. Maar dat gaat nog heel traag. En zelfs als de kennis er is, dan is er nog zo weinig bekend bij de zorgverleners en het publiek.''

Gendersensitieve geneeskunde

Gendersensitieve geneeskunde kan voor verandering zorgen, verzekert Peeters. "Het is een vorm van geneeskunde die oog heeft verschillen in sekse en gender.'' Daardoor zou beter getraceerd kunnen worden wat de impact van medicatie op het vrouwenlichaam kan zijn, vertelt ze. Ook mannen hebben er een gewin bij: ''osteoporose wordt gezien als een vrouwenaandoening, terwijl mannen op leeftijd daar ook last van hebben. Iedereen, elk lichaam is meer gebaat bij gendersensitieve geneeskunde.''

Met haar eerdere documentaire, Femme de la rue, deed Peeters internationaal veel stof opwaaien. De docu over straatintimidatie leidde tot het ontstaan van de antiseksismewet in België. Wat de podcast Geen kleine man zou kunnen bewerkstelligen? In ieder geval meer aandacht voor het gender-specifieke in artsenopleidingen, hoopt ze. ''In medisch onderzoek zouden resultaten van bijwerkingen en symptomen ook uitgesplitst moeten worden naar geslacht. En sensibilisering: over seks-specifieke aandoeningen hangt er nog veel taboe. Vrouwen mogen meer weten hoe hun lichaam werkt.''

Want, weet Peeters uit gesprekken met lotgenoten, er zijn veel vrouwen die zich eenzaam voelen. ''Of het nu gaat om reuma óf een hartaandoening, veel vrouwen zeggen zich alleen te voelen. Als iemand die niet past in de wereld. Dat vind ik zo erg. Het is de wereld die zich niet aanpast aan u, zeg ik.''

De zesdelige podcast Geen kleine man is te beluisteren via nporadio1.nl, vpro.nl/geenkleineman en de podcastplatforms.

AudioCollectief SCHIK bestaat uit Mirke Kist, Siona Houthuys en Nele Eeckhout. Hun eerdere podcastserie Bob ging in première op het IDFA, won De Tegel publieksprijs en de Dutch Podcast Award. Hun podcast El Tarangu is door de Stichting Verhalende Journalistiek verkozen tot een van de beste verhalende projecten van 2019 en was genomineerd voor een Tegel. SCHIK maakte ook de serie Laura H. voor uitgeverij Das Mag.

Sofie Peeters is een storyteller en journalist, met haar documentaire Femme de la rue deed ze in 2012 internationaal stof opwaaien. Gendergerelateerde thema’s vormen de rode draad door Sofie’s werk. Zo maakte ze reportages en opiniestukken over onder meer obstetrisch geweld, vrouwelijke genitale verminking en vaderschapsdiscriminatie. Eind 2017 ontving ze een prijs voor haar werk van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen.