Jortcast #260: Prinsjesdag-plannen

We trappen dr Kelder en Co af met het recentelijk gepresenteerde Wopke-Wiebes-fonds. Prof. dr. Van Wijnbergen heeft er geen goed woord voor over en vindt het een van de allerdomste politieke besluiten van de afgelopen jaren. "Ik heb geen probleem met die 20 miljard, maar met de manier waarop ze het gaan besteden."

Denkfout

"Het valt best te verdedigen dat er veel geïnvesteerd moet worden in Nederland. Maar ze het enige wat ze willen is de groei aanjagen, om uit de schulden te groeien. En dat is een denkfout. Dat gaat echt niet lukken." Want wat het kabinet hiermee uiteindelijk doet, is de toekomst met enorme risico's opzadelen.

Door dit geld in een fonds te stoppen loopt de regering weg van haar eigen politieke keuzes. Over infrastructuur, elektriciteitsnetten en wetenschap: stuk voor stuk politieke onderwerpen. "Wat het doet, is het uitstellen van echt goed doordachte investeringen. Want er ís een klimaatcrisis, er móét iets gebeuren met het elektriciteitsnet en er zíȷ́n bottlenecks in de zorg. Er zijn legitieme overheidsinvesteringsvragen. Een stel van zeer vooraanstaande maar niet verschrikkelijk deskundige lieden mogen daar politiek een beetje over gaan roddelen. En uiteindelijk gaat het kabinet toch beslissen."

De UvA-hoogleraar voorziet dat de manier waarop het geld verdeeld wordt leidt tot een lobbyistencircus waarbij de verkeerde mensen de beslissingen nemen. "Robbert Dijkgraaf weet bijzonder veel van esoterische wiskunde, maar wat weet hij van projectfinanciering?" Van Wijnbergen is vraagt het zich ten zeerste af.

Prinsjesdag

Over de begroting voor 2020 is de hoogleraar ook helder. Zijn grootste grief is dat de economische werkelijkheid niet doordringt tot de Haagse politici. Een econoom weet dat uit wanneer de prijzen hoog zijn, je het aanbod moet vergroten. Een politicus denkt bij hoge prijzen te moeten gaan reguleren. "Je krijgt het niet aan ze uitgelegd", zegt Van Wijnbergen. "Ze gaan nu op twee manieren interveniëren in de woningmarkt, en dat gaat beide verkeerd uitpakken."

Eind jaren '90 was Van Wijnbergen secretaris-generaal op het ministerie van Economische Zaken. Ook toen had hij een duidelijke mening over het beleid, wat maakte dat zijn periode in die functie niet lang duurde. In aanloop naar Prinsjesdag en in de nasleep van de presentatie van het Wopke-Wiebe-fonds is hij te gast in de Jortcast om zijn visie op de stand van economie te bespreken in relatie tot het politieke beleid.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.