Column | Annabel Nanninga over voetbal en homohaat

Homoseksualiteit in de wereld van het voetbal is nog steeds een taboe. Spelers durven niet uit de kast te komen en anti-homospreekkoren zijn elke week wel te horen. Hoe pakken we homohaat in het voetbal aan? Columnist Annabel Nanninga neemt met deze column alvast een voorschot op het debat vanavond bij het programma Kwesties (NTR).

“Het zijn de homo's, yes yes. Het zijn de homo's van Vites!” Normaal gesproken ben ik nogal van de: ‘ah joh, moet kunnen’. Lange tenen zijn stom en leve het vrije woord. Maar dit bekende spreekkoor-gezang tegen voetbalclub Vitesse, waarin met ‘homo’ de geaardheid duidelijk als belediging is bedoeld, lijkt me toch niet de bedoeling.

Vitesse reageerde destijds sportief op deze homohaat door roze shirtjes uit te geven met in zilveren letters ‘Yes yes’ erop. Maar is sportief en met een knipoog reageren op haat wel ferm genoeg?

Wat het probleem is met anti-homo-spreekkoren in het voetbal, is niet dat ze de club, de spelers of de supporters beledigen. Het punt is dat homoseksualiteit wordt gezien als iets beledigend, als iets schaamtevols. ‘Homo’ als scheldwoord gebruiken is homohaat, maar het is niet kwetsend voor degene tegen wie je het zegt.

Als het goed is. Want wie zich beledigd voelt als hij voor homo wordt uitgemaakt, is net zo goed een homohater. Het was dus niet aan Vitesse om sportief te reageren, want Vitesse was niet de benadeelde partij. Leuk gedaan, maar het is net zo zinvol als excuses aanbieden voor iets dat een ander gedaan heeft.

Daar wringt hem in de voetbalwereld een beetje de schoen, want in een toch wat macho mannencultuur wordt ‘homo’ wél opgevat als een belediging. Dus voordat je homohaat in de voetballerij gaat bestrijden, moet je eerst helder hebben wie de gediscrimineerde partij is: homoseksuelen, en niet degenen die uitgescholden worden voor homo.

Volgende punt: hoe bestrijd je deze haat? De voetbalbond KNVB kan zwaar straffen voor zulke spreekkoren, maar doet dit vrijwel nooit. Wedstrijden stilleggen, boetes uitdelen, of zelfs de licenties van clubs afpakken; het behoort tot de mogelijkheden maar dit gebeurt niet in relatie tot homohaat.

Een rapport uit 2014 bevat de volgende verklaring: “de KNVB zou bepaalde interventies bewust niet uitvoeren tegen scheldkoren, omdat zij vrezen dat hierdoor de situatie verergert in plaats van verbetert.”

Wat een idiote drogreden. Homohaatkoren (maar ook oerwoudgeluiden tegen zwarte spelers) hebben niets te maken met ‘jongens onder mekaar’-stoerheid of de vrije meningsuiting. Of het gedrag door hard te straffen juist verergert, doet helemaal niet ter zake en is zeker geen reden om de benadeelden in de kou te laten staan. En de benadeelden van deze spreekkoren, dat zijn dus niet de clubs of supporters. Dat zijn homoseksuelen, die - misschien nog ‘in de kast’- op het veld staan, op de tribune zitten, en die in heel Nederland via Studio Sport kunnen zien dat hun geaardheid kennelijk nog steeds als scheldwoord gebruikt wordt. Straffeloos.

Debatprogramma Kwesties (NTR) om 20.00 uur

Wat is de rol van de KNVB in deze discussie over homohaat in het voetbal? En zou het stilleggen van de wedstrijd bij het uitspreken van anti-homospreekkoren het probleem verhelpen of juist verergeren? Ter gelegenheid van ‘coming out day’ op 11 oktober praat Rob Oudkerk onder de rook van de Amsterdam Arena met ervaringsdeskundigen en betrokkenen.

Vanavond om 20.00 uur op NPO Radio 1. Alvast fragmenten bekijken die in de uitzending komen? Bekijk de Facebookpagina van Kwesties.