Wordt het waterbeleid de nieuwe stikstofcrisis?

'Water en bodem sturend'

In Nederland is op dit moment veel te doen over de aanpak 'water en bodem sturend'. 'Water en bodem sturend' wil zeggen dat het bodem-watersysteem een doorslaggevende rol speelt bij de inrichting van Nederland. Daardoor zou ons land beter bestand zijn tegen klimaatverandering en voorkomen we nog meer druk op de biodiversiteit. Marianne staat niet achter deze aanpak, zelfs nu Mona Keijzer de plan heeft afgezwakt. "Volgens mij ga je helemaal voorbij aan de totale historie van Nederland. Vorige week verscheen dat rapport van het Economisch Instituut voor de Bouw. Zelfs met de afgezwakte vorm kunnen er van de miljoen huizen die Mona Keijzer wil bouwen, maar liefst 220.000 niet gerealiseerd worden. En dan denk ik: zijn we helemaal knettergek geworden? Dan is er blijkbaar besloten, zonder dat wij daar iets over te zeggen hebben gehad als inwoners van Nederland, dat we het water wéér laten winnen."

Ties Rijcken, adviseur op het gebied van waterveiligheid en waternatuur, stoorde zich hier ook aan. "Waterschappen zitten zich erg druk te maken over waar je wel of niet mag bouwen, en wat de woningbouw betekent voor hun beheer. De woningbouw mag volgens hen niet verstorend zijn voor het beheer. Maar wat ze ook zouden kunnen doen, is dat de maatschappijen gaan samenwerken. Er is een woningvraagstuk en wij gaan gewoon volle bak kijken hoe we de woningbouw kunnen helpen. Alleen dat gebeurt gewoon niet. Sommige mensen zeggen wel van: 'Je gaat toch geen woningen bouwen in een moeilijk gebied?' Maar je kan ook zeggen dat je geen waterbergingsgebied gaat aanleggen waar woningen zijn ingepland."

Waterbeheer in Nederland: crisis of onder controle?

Volgens waterexpert Matthijs Kok zijn er twee belangrijke discussiepunten als het gaat om waterveiligheid. Aan de ene kant is er de rol van de techniek, die volgens Kok essentieel is voor onze waterveiligheid. We hebben immers dijken en andere technische objecten die ons beschermen tegen overstromingen. Tegelijkertijd is het belangrijk om te bedenken hoeveel ruimte we water daadwerkelijk willen geven, en hoe effectief dat is voor de veiligheid. Het creëren van natuur door water meer ruimte te geven is volgens Kok mooi, maar als dit niet bijdraagt aan waterveiligheid, moet het niet worden doorgezet.

Het tweede grote thema is klimaatverandering. Kok erkent dat klimaatverandering realiteit is, maar stelt dat de risico’s afnemen door de grote investeringen van de afgelopen decennia. Desondanks ziet hij wel in dat klimaat ons een uitdaging blijft geven, en is hij van mening dat we moeten nadenken hoe we hierop willen anticiperen. "Als we dat verstandig doen, als we een verstandig beleid maken en de goede plannen blijven uitvoeren, dan zie ik het positief in." Volgens hem zijn de risico’s aanvaardbaar klein. "Door te blijven investeren in waterveiligheid kan Nederland veilig blijven, zelfs bij een stijgende zeespiegel."

In een land waar water zo’n cruciale rol speelt, is het belangrijk om niet alleen naar de korte termijn te kijken, maar ook naar de langetermijnrisico’s van een stijgende zeespiegel. Terwijl de discussie over waterveiligheid en klimaatverandering in volle gang is, lijkt het beleid zich steeds meer te richten op het aanpassen aan de natuur. De vraag blijft of dit de juiste koers is, gezien de economische en sociale belangen die op het spel staan.

Bekijk hieronder het hele gesprek van Marianne Zwagerman, Rick van Velthuysen, prof.dr.ir. Matthijs Kok en dr.ir. Ties Rijcken: