De losse eindjes van de kwestie Moorlag

De succesvolste soap van het kerstreces lijkt vandaag ten einde te lopen. Heel politiek geïnteresseerd Nederland kijkt vol verwachting uit naar de slotaflevering van De Kwestie Moorlag. Eindelijk wordt duidelijk of William Moorlag PvdA-Kamerlid blijft. Maar er zijn nog meer losse eindjes.

Het verhaal gaat namelijk niet om Moorlag alleen. Eigenlijk draait de hele kwestie om gesjoemel bij Sociale Werkvoorziening bedrijf Alescon. Het bedrijf dat via een een eigen uitzendbedrijf werknemers hetzelfde werk voor slechtere arbeidsvoorwaarden liet doen. Dat heet een schijnconstructie. Iets waarvan zowel Moorlag als de vakbond van zeggen; dat komt vaker voor. Als dat klopt hebben we een probleem.

Nood breekt wet

Tot nog toe was de verdediging van Alescon, betrokken bestuurders en verantwoordelijke politici dat de hele constructie een groter doel diende. Door decentralisatie en bezuinigingen stonden banen op de tocht, mensen zouden zonder werk komen te zitten. Dus werd creatief met regels gekneed, een gevalletje nood breekt wet. Door mensen van de Sociale Werkvoorziening naar een eigen uitzendbureau over te laten gaan was het mogelijk meer mensen aan een baan te helpen. Een nobel streven, zou je zeggen.

Het praktische bezwaar is dat de mensen om wie het draait er bekaaid vanaf komen. Ze kregen minder geld ondanks dat ze hetzelfde werk als voorheen deden. Ruim vierhonderd van de zwaksten op de arbeidsmarkt incasseerden zo de tik van een maatregel vol ongetwijfeld goede bedoelingen.

Subsidiecarrousel

Tegelijkertijd kwam wel een subsidiecarrousel op gang. Door mensen aan het werk te helpen in ‘regulier’ werk, dat gewraakte uitzendbedrijf Awerc, kwamen Alescon en Awerc in aanmerking voor ander geld. Voor iedere werknemer die naar regulier werk doorstroomde werd namelijk een bonus uitgekeerd, daarnaast werd de bonus begeleid werk op de rekening gestort en kreeg het uitzendbedrijf 70% van de loonkosten bij ziekte door het UWV betaald.

Onduidelijk is of al die regelingen wel toegepast mochten worden. Volgens de rechter werd in deze gevallen namelijk helemaal geen ‘regulier’ werk gedaan, maar het werk dat sowieso al in de sociale werkvoorziening gebeurde. Als de FNV ook in hoger beroep wint roept dat grote vragen op. Moet dat geld dan terug gestort worden, kan Alescon dat ophoesten? En om wat voor bedragen gaat het als dit soort constructies daadwerkelijk vaker voorkomen?

Olievlek

Bij de branche-organisatie Cedris zien ze die bui al hangen, als deze manier van werken vaker voorkomt zal de uitspraak als een olievlek werken. Dan komen meer bedrijven in de problemen. Alle Sociale Werkvoorziening bedrijven zijn daarom aangeschreven en verzocht te kijken of deze uitspraak ook op hun constructies slaat. Vooralsnog lijkt dat nergens het geval. Ook gaat Cedris zelf na of ze ongeregeldheden zien.

Los van dat alles blijft de grote vraag waarom Alescon überhaupt met een constructie als deze is gaan werken. Als het is omdat Sociale Werkvoorziening bedrijven hun hoofd anders simpelweg niet boven water kunnen houden hebben we een veel groter probleem. Het gaat dan niet om het besmette blazoen van een Kamerlid of een sjoemelende organisatie. Dan moeten we ons namelijk gaan afvragen hoe verstandig het was om de Sociale Werkvoorziening op de schop te nemen.

David van der Wilde is politiek redacteur voor De Nieuws BV