PSV wat nu?

Late wedstrijden in Europese competities zijn bepaald niet vriendelijk voor de vroege ochtendedities van kranten en misschien was dat wel goed voor PSV. Het meningen-leger trok nog niet over de Eindhovense club heen, het was de scorebordjournalistiek (dank je Co Adriaanse) die alles zei en alleszeggend was.

Of? Ik heb de wedstrijd in zijn geheel gezien. Als neutrale toeschouwer. Ik zag de nieuwe aanvoerder van PSV, rechtsback Denzel Dumfries bij de toss verschijnen, wat handen geven en voornamelijk zwijgen. Hij gaf en kreeg een vaantje, maar hij wisselde geen woord met de aanvoerder van de tegenpartij: Bruno Fernandes. Ik meen dat hij, heel snel, iets tegen de scheids zei en voor de rest stond daar een potige zwijger.

Waarom het me opviel? Omdat je vaak aan het gedrag van voetballers vlak voor de wedstrijd begint, kunt aflezen hoe het met de spanning en de gevoelens op dat moment gaat. Guus Hiddink heeft me daar weleens op gewezen als het voetbal betrof en ik raad het de voetbalkijker die dit leest ook aan er eens op te gaan letten.

Ik geef een voorbeeld: nu televisie-uitzendingen van voetbalwedstrijden al beginnen in de catacomben waar spelers nerveus staan te wezen, waar vroegere teamgenoten die nu gescheiden van elkaar spelen, elkaar even gemaakt of gemeend “hallo” toevoegen, waar sommigen gewoon heel leuk en aardig staan te doen met de kleine kindjes die plompverloren naast hen neergezet worden (Robin van Persie was hier heel goed in; een verademing om te zien, een 10 voor sociaal gedrag) loopt men het veld op. PSV deed dat afgelopen donderdagavond of men aan een mars funebre meedeed. De spanning van het niet presteren van de afgelopen weken, was kennelijk naar binnen geslagen.

Daaroverheen kwam dus die wel heel stille tocht van de nieuwe aanvoerder en toen dacht ik: als dat maar goed gaat. En dat het niet goed ging werd snel duidelijk.

Kwetsbaar

Sportmensen die onder druk staan en die druk nauwelijks kunnen compenseren in dat gevoel “iets te moeten” bewijzen, zijn kwetsbaar. Je kan alles zeggen van de leuke eerste goal van Sporting (die kopbal die zelfs nog even houdbaar leek), maar vroeger werd er bij ons thuis steevast gezegd:” Dat was bij Rinus Israël niet gebeurd”.

Bij Nick Viergever dus wel. Zijn actie was verpakt in onzekerheid en angst: je ziet dat vaker bij ploegen-onder-druk.

Via het afstandsschot van de Portugese aanvoerder Fernandes (die alle mazzel van de wereld had dat de marchanderende scheidsrechter hem liet staan waar een flink rode kaart de enige goede actie was geweest) werd het 2-0 en toen die Franse back Jeremy Mathieu een, technisch gezien, knappe trap tegen het stuiterende leer gaf was 3-0 een feit.

Vanaf dat moment was het inderdaad een begrafenisstemming binnen de PSV-ploeg. Wie was daar eigenlijk de leider in het veld? Wie kon mentaal boven de verwarring van zijn maatjes uitkomen?

'Het loopt niet'

Coach Mark van Bommel kon niet stellen dat hij een onoverkomelijke ziekenboeg mee naar Lissabon had gekregen; alle (terecht) bewierookte spelers van de maanden september en oktober waren immers speelklaar. Jongens waar PSV en het Nederlandse voetbal in de toekomst immers veel van kunnen gaan profiteren, zoals alle voetbaldieren wisten.

Niets is pijnlijker dan naar een sportploeg kijken waar “het niet loopt” en de betekenis van die drie woorden is moeilijk uit te leggen. Het gaat van “een stap te laat”, via “net niet goed de bal geraakt” tot “onzekerheid bij het instappen of uitlopen”. U heeft weleens van het begrip ”vorm” gehoord, ook zo’n moeilijk te definiëren begrip. PSV heeft thans geen vorm, dat kan je zien.

Waarom ontbreekt het aan vorm? Omdat dat gekke begrip steunt op iets wat wel weer begrijpelijk is voor zowel de betrokkenen als de toeschouwers, n.l. zelfvertrouwen. Als je een reeks van verlieswedstrijden achter je hebt liggen, als de buitenwereld begint te knorren, als de kritiek van kenners de spelers bereikt, als je niemand hebt die dat proces kan intomen en omdraaien…ja, dan heb je een serieus probleem.

Dan ga je gespannen het veld in, dan sta je precies verkeerd bij een te verdedigen kopbal, dan acteer je sneller en heftiger en dan probeer je het lood uit je schoenen te verwijderen voordat je gaat spelen.

En dan reageer je wellicht ook net iets anders dan dat Steven Bergwijn dat deed na afloop toen hij voor een korte nababbel voor de camera en microfoon van RTL verscheen. Daar stond een geslagen sportmens, met de pest in zijn lijf en hij zette de twee eerste doelpunten van Sporting weg met de bloemrijke woorden “je krijgt snel twee kutgoals tegen” en toonde daarna vooral aan met heel veel meel in de mond te willen eten.

Al die vragen over hoe dit PSV hieruit moest komen van een (in beeld) onzichtbare verslaggever, liet hij door de versnipperaar van zijn bestaan gaan.

Waarheid als een koe

Ik wachtte of ik nog ergens coach Mark van Bommel tegen kon komen op de tv, maar zulks gebeurde niet. In de vrijdagkranten was hij niet giftig, niet teleurgesteld, niet cock-sure zoals hij nog weleens wil overkomen, ook niet zalvend, gekwetst of wat dan ook: hij wees op de onervarenheid van zijn jonge spelers en roemde Sporting als een goede ploeg. Hij zei ook: Als je twee of drie jaar verder bent, ga je er niet zo makkelijk af.”

Een waarheid als een koe. Feit is echter dat het moderne topvoetbal leeft bij de gratie van het heden en dat toekomst een moeilijk woord is voor vele voetbalbetrokkenen. PSV had NU goed moeten zijn, nu, in 2019, met spelers die vechtvoetbal op niveau aankonden, die gehard en gestaald waren op dit niveau te acteren, maar (om wat voor reden dan ook) die spelers heeft PSV niet of nauwelijks.

Plezier hebben

Wie dat aan te rekenen valt? Mijn eerste idee is diegene die voor de afdeling “inkoop” of hij die voor “doorstroming” tekent. Ik weet niet hoe die plaatsen zijn ingevuld bij de Eindhovense ploeg. Van Bommel, in al zijn onervarenheid, zeg ik er voorzichtig bij, moet deze spelers leren weer te gaan lachen. Ze moeten plezier hebben in het spelletje. Een ervaren coach (ik had er wel een paar in mijn verleden) kan dat. Hij, Van Bommel, blijkbaar, nog niet.

Ja, dat staat er: nog niet. (Top)coach worden gaat niet over het ijs van een nacht. Sommigen leren het snel, anderen langzaam, weer anderen nooit. Aan Van Bommel om te tonen uit welke groep hij komt.

En als U voer voor psychologen zoekt in de foto’s die na afloop van de wedstrijd werden gemaakt, dan stuit U waarschijnlijk wel op de PSV-ploeg die, gezamenlijk en met gezichten als bijna creperende oorwormen, het meegereisde Eindhovense publiek bedankt. Dat hoort er tegenwoordig ook bij, come rain or come shine.

Onzin, behalve als de spelers een dundoek ontrold hadden waar iemand met grote letters "Sorry" op had gezet.