Ga vooral campagne voeren, landelijke partijleiders!

Met Dit is de Dag trekken we deze week van stad naar stad, kriskras door het land. En op elke plek brengen we een landelijke partijleider in gesprek met zijn of haar plaatselijke leider en heel veel andere mensen uit dit stad. Ik kan niet anders zeggen dat het een groot feest is, dat nog eens leerzaam is ook.

Het is echt grappig om de landelijke politici in een andere rol te zien. Waar we ze normaal in debatten altijd hun best zien doen het woord te krijgen en veel aan het woord te zijn, zie ik deze week ineens hele nederige mannen (en vanavond vermoedelijk een nederige vrouw, Lilian Marijnissen) die begripvol knikken naar hun buurman of vrouw, toevallig een plaatselijke partijgenoot.

Sybrand Buma moest nog een beetje wennen aan die rol. Gelukkig had hij CDA-minister Ferdinand Grapperhaus meegebracht naar Tilburg, dus toen Buma op een gegeven moment iets te veel het woord had naar de zin van Grapperhaus, wierp die vanachter zijn gouden brilletje een vernietigende blik naar zijn partijleider en wees met zijn duim naar rechts waar plaatselijke leider Erik de Ridder zat. Buma zweeg onmiddellijk en gaf De Ridder de vloer.

Zo ging het de andere dagen ook. De partijleiders, toch ook geselecteerd op een gezond portie geldingsdrang, bleken ineens hele bescheiden mensen, die alle ruimte wilde bieden aan anderen. Aan hun plaatselijke partijgenoten wel te verstaan.

Dinsdag waren we te gast in Katwijk. Daar is alles anders dan in de rest van Nederland, zeggen de Katwijkers zelf. De christelijke partijen zijn daar nog in de meerderheid en houden de winkels, behalve de horeca, op zondag gesloten. Leerzaam was het om de leider van de plaatselijke CU te horen zeggen dat het VVD-raadslid eigenlijk diep van binnen ook voor zondagsrust en dus voor gesloten winkels is. Het VVD-raadslid begon, begrijpelijk, onmiddellijk over de arrogantie van de macht. Een oude reflex, christenen die menen te kunnen denken en beslissen voor anderen, bleek nog niet helemaal dood…

In Haarlem deed ik een vrij schokkende ontdekking. Het verkiezingsprogramma van GroenLinks, collegepartij in Haarlem, blijkt daar geen financiële paragraaf te bevatten. Letterlijk geen woord over financiën. Ik kon landelijk leider Jesse Klaver er lekker mee pesten. Leuk dus dat hij erbij was, anders had dat niet gekund! Achteraf hoorde ik trouwens dat veel meer partijen in Haarlem geen financiële paragraaf hebben. Als mijn eindredacteur zo z’n redactie bestuurt, is het snel afgelopen met hem…

Ook leerzaam: landelijke politici kunnen niet alles, maar plaatselijke ook niet! In Leiden blijkt er jarenlang een hardnekkig fietsenprobleem te zijn: mensen trekken daar op zaterdagmiddag massaal naar de stad om, zoals commentator Arend-Jan Boekestijn vertelde, een nieuwe spijkerbroek te kopen. Hun fiets zetten ze dan, met z’n allen tegelijk, voor de spijkerbroekwinkel. Andere mensen doen dat met andere produkten bij andere winkels. Gevolg: een grote fietsenpuinhoop in de stad. Al jarenlang. En geen politicus die de puinhoop opgelost krijgt. Dat kan de landelijke leiders het Lourdes-gevoel geven en bemoedigen: bij andere politici gaat er ook wel eens wat mis…

Het is dus heel goed dat landelijke leiders meegaan op campagne: ze worden er bescheiden van. En wij van de media kunnen ze af en toe gepast pesten met hun plaatselijke partijgenoten.

Tijs van den Brink is deze week presentator van de Peiling van Tijs, iedere werkdag tussen 18.30 uur en 19.30 uur op NPO Radio 1