Opinie & Commentaar
HUMAN

Gisèle Pelicot kan een boegbeeld zijn voor misbruikte mannen: 'Weg met de schaamte'

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Gisèle Pelicot kan een boegbeeld zijn voor misbruikte mannen: 'Weg met de schaamte'

Wat betekent schaamte? En welke rol speelt schaamte in onze samenleving? Psychiater Louis Tas zag schaamte als het verlies van empathie naar jezelf. Het gevoel wordt ook wel de 'meest menselijke emotie' genoemd. Eind vorig jaar was het ook relevant in de rechtszaak rond Gisèle Pelicot, die door verschillende mannen werd misbruikt. Waar slachtoffers van zedenmisdrijven vaak kampen met schaamte, stond Pelicot er op dat de zaak publiekelijk werd uitgevochten. De daders zouden zich moeten schamen, niet zij. Coen Verbraak sprak in De Publieke Tribune met Theoloog Paul van Dam over deze rechtszaak en de gevolgen daarvan.

#173 - Verstikkende schaamte - De Publieke Tribune

Psychotherapeut Regina van Gelderen vertelt dat schaamte een manier is om mensen te socialiseren zodat ze aan de normen en waarden van de maatschappij voldoen. Ook wel een gebrek aan empathie met jezelf, door naar jezelf te kijken met de vijandige ogen van een ander.

Tijdens de rechtszaak rondom het seksueel misbruik van Gisèle Pelicot werd dat begrip omgedraaid. Pelicot werd jarenlang seksueel misbruikt door tientallen mannen, waaronder haar partner. Zij werd door haar man gedrogeerd waardoor zij van het misbruik niks meekreeg en er niet van op de hoogte was. Vol vastberadenheid heeft ze de rechtszaken openbaar laten behandelen, waardoor elke dader publiekelijk werd veroordeeld. Door haar doorzettingsvermogen zorgde ze ervoor dat de schaamte niet op het slachtoffer rustte, maar op de daders.

Paul van Dam heeft ook seksueel misbruik meegemaakt. Hij ziet het als zijn taak om het taboe rond seksueel misbruik en de schaamte daar omheen te verbreken. "Fantastisch, de beelden, dat zij naar de rechtszaal kwam en dat er applaus was van mensen die daar stonden, dat had ze zeker verdiend", vertelt hij over de rechtszaak.

Toch ziet hij ook naast de positieve ontwikkelingen de schaduwkant van deze rechtszaak. "Dit moet een waanzinnig zware weg voor haar zijn geweest, die ze met opgeheven hoofd heeft gelopen", zegt Van Dam. Pelicot heeft jaren gekampt met geheugenproblemen, en geen arts had daar een uitleg voor. Uiteindelijk kwam het misbruik aan het licht omdat er beelden van zijn gevonden op de apparaten van meneer Pelicot. "Dat kwartje viel natuurlijk vreselijk toen justitie bij haar aan de deur stond en zei: 'We hebben beelden gevonden van jou'."

Het weigeren van schaamte door Pelicot inspireerde Paul van Dam. Paul probeert het stilzwijgen rondom seksueel misbruik ook bij mannen te doorbreken. Zo zegt hij dat er veel schaamte hangt bij mannen, rondom het duidelijk vaststellen van seksueel misbruik. Volgens het Centrum Seksueel Geweld krijgt één op de twee vrouwen en één op de vijf mannen te maken met seksueel overschrijdend gedrag. "Dat cijfer is veel hoger; alleen die mannen durven er niet voor uit te komen", zegt Van Dam.

Video niet beschikbaar

Ster advertentie
Ster advertentie