‘Optyfen met dat mens. Enkeltje Marokko graag’

Je hoeft niet lang te zoeken om kritiek te vinden op de column van Hanina Ajarai in het AD van donderdag 20 juli. Ze schrijft in deze column dat het neerhalen van de MH17 met daarin 196 Nederlanders haar emotioneel niets doet, dat ze niet heeft getreurd om de slachtoffers, en dat ze de berichtgeving over MH17 meestal overslaat. Ze schrijft dat het lot van voetballer Abdelhak Nouri haar juist wel heel erg raakt, en vraagt zich af hoe dat komt.

Het AD heeft zich inmiddels gedistantieerd van de column. Wat niet wil zeggen dat ze zich ervoor excuseren, maar wel dat ze aangeven dat het niet de mening van de krant is. Dat is logisch maar soms ook lastig, want je geeft wel iets een podium als krant.

Zelf heb ik een zwak voor impopulaire eerlijkheid, en daarom ook voor deze column. In ons Nederland zwaait iedereen rond met de vlag van vrijheid van meningsuiting, maar als het een impopulaire mening is, zijn de rapen gaar. Dat heeft iets hypocriets.

Excuses

Zeker met onderwerpen als rouw is er een ongeschreven afspraak dat je niet tegen het zere been van nabestaanden schopt. Dat vind ik mooi, want dat je vrijheid hebt om alles te vinden, betekent niet dat het altijd goed is om alles maar te zeggen. Ook Hanina zelf heeft inmiddels excuses aangeboden, ze zegt: "Het was beter geweest als mijn overpeinzingen hen niet hadden bereikt.'' Maar het blijft dubbel.

Voor nabestaanden zal inderdaad het niet fijn zijn om haar column te lezen. Jouw zoon, dochter, vader, moeder, of vul maar in is overleden, die mis je nog elke dag, en iemand anders interesseert het blijkbaar geen moer en dat wrijft diegene nog even in je gezicht ook.

Maar ik vind het aan de andere kant ook dapper dat iemand zich zoiets af durft te vragen: waarom doet dit mij niets? Wat zegt dat over hoe ik verbonden ben met dit land, met mensen die misschien minder op mij lijken?

En zeg maar eerlijk, jij bent toch ook niet verdrietig over al het leed wat je dagelijks in het nieuws te verstouwen krijgt? Natuurlijk, het neerhalen van de MH17 was vanwege de omvang tragisch nieuws waar iedereen het over had en heeft. Maar daarbij kan ook een soort 'verplichte' rouw optreden, die als jij het niet op die manier voelt, heel vreemd kan zijn.

Rare kronkels

Je kunt je zeker afvragen of een column in een landelijk dagblad de plek is om deze vragen te behandelen, maar ik zou ervoor willen waken dat we een soort morele politie worden die dit soort gedachten afkeurt en de eigenaar ervan verkettert. Want laten we het niet mooier maken dan het is: Ons hoofd is een bron van rare kronkels, waar vaak vreemde, ongepaste, impopulaire gedachten worden geproduceerd. Dat we die gedachten mogen benoemen, juist als ze niet de schoonheidsprijs verdienen, hoort bij die vlag van vrijheid van meningsuiting waar we zo vaak enthousiast mee lopen te zwaaien.

De plek waar je die gedachten het beste kan ventileren, daar valt zeker over te twisten. Maar laten we niet doen alsof het raar is om zo te denken, want dan houden we onszelf voor de gek.

Renze Klamer is presentator van Langs de Lijn En Omstreken op NPO Radio 1