AI en de hersenziekten technologie van de toekomst: 'Je krijgt een stukje vrijheid terug'

Volgens New Scientist Hoofdredacteur Jim Jansen vinden er snelle ontwikkelingen plaats binnen de neurotechnologie. "Het adagium van New Scientist is 'ideeën die de wereld veranderen'. Wanneer je naar AI kijkt binnen de medische wereld, dan worden daar echt de grootste stappen gezet." Volgens Jansen is het brein het mooiste orgaan van het menselijk lichaam, maar is er nog een boel te ontdekken.

BCI

"We kijken hoe het zieke brein, door bijvoorbeeld ALS, post-traumatische stoornissen of kanker, door kunstmatige intelligentie geholpen kan worden", zegt Jansen. Hersenonderzoeker Van Steensel houdt zich bezig met neurotechnologie. Momenteel vindt de ontwikkeling van de Brain-computer interface (BCI) plaats. Dit is een apparaat waarbij hersensignalen uitgelezen worden en relevante informatie uit de hersenen wordt gehaald, met behulp van AI. Die informatie wordt vervolgens gebruikt om een computer te bedienen.

"Een computer is een zeer algemeen begrip, een voorbeeld is het bedienen van een communicatie-app op je computer. Zodat mensen, die niet meer via hun lichaam kunnen spreken, via een hersensignaal de communicatie app kunnen bedienen", zegt Van Steensel.

Sensoren en signalen

Hoe deze sensoren werken? Ze worden op de hersenen geplaatst via een klein gaatje of luikje in de schedel. "Een simpel voorbeeld: als ik mijn hand beweeg, verandert het signaal in mijn hersenen. Dit kan worden vertaald naar een muisklik", legt Van Steensel uit. Een complexere vorm is het uitlezen van spraak. "Dan kijken we naar het hersengebied dat verantwoordelijk is voor de mondbewegingen bij het spreken. Er is dan geen klank of beweging, maar we kunnen wel door hersensignalen achterhalen welk woord iemand probeert uit te spreken", zegt de hersenonderzoeker.

"Dit zou een mooie en intuïtieve manier van spreken zijn voor mensen die volledig verlamd zijn", zegt ze. Jansen stemt hiermee in: "Je zit echt in een locked-in syndrome, wanneer je verlamd bent. Met deze technologie zou je toch een stuk van je vrijheid terug krijgen."

Onderzoek

Het onderzoek naar BCI's is multidisciplinaire. "We hebben kennis over techniek, de hersenen en inzicht in patiënten en hun aandoening en wensen nodig. Al deze kennis kun je nooit in één persoon vinden", zegt Van Steensel. "We horen van alles in het nieuws over de implanteerbare neurotechnologieën hersenbesturing interfaces, maar eigenlijk hebben we op dit moment de techniek nog niet vrijelijk beschikbaar. Er moet er nog aardig wat onderzocht worden."

Dat onderzoeken gaat niet over één nacht ijs, het is nog aardig lastig om proefpersonen te vinden hiervoor. "Gelukkig zijn er maar weinig mensen die zo ernstig aangedaan zijn dat ze hiervoor in aanmerking komen." Ook ligt Van Steensel toe dat criteria voor deelname aan het onderzoek streng zijn, om zo de veiligheid van patiënten te waarborgen, maar ze ziet de toekomst van de neurotechnologie toch rooskleurig in: "De stappen die daar gezet worden zijn zeer hoopgevend."

"Eureka", zegt Jansen. "Oftewel, ik heb gevonden! Stel dat je opeens kan praten." Volgens Van Steensel gaat de ontwikkeling van implanteerbare technologie heel snel. Jansen voorspelt dat de zorg en technologie steeds persoonlijker wordt. "Ik denk dat het over tien á twintig jaar wordt vertaald naar de invidu."