Even de rekentoets doen

Al vanaf 2007 wordt er in onderwijsland gesproken over een rekentoets. Er verschenen artikelen met titels als 'Waarom Daan en Sanne niet kunnen rekenen'. Verschillende lerarenopleidingen signaleerden dat het rekenniveau in het hoger onderwijs niet goed was. Er wordt al vrij snel besloten dat de toets vanaf 2016 moet meetellen in de kernvakkenregeling. Dus naast de vakken van het gekozen profiel worden de kernvakken Nederlands, Engels, wiskunde en de rekentoets.

Onvoldoende

In 2012 worden de eerste proeftoetsen afgenomen en de resultaten zijn dramatisch. Op de havo haalt 72 procent de toets niet en op het vmbo haalt zelfs 84 procent een onvoldoende. Op het vwo zakt 'slechts' 32 procent. Door aanhoudende tegenvallende resultaten sinds 2012 wordt de rekentoets alleen meegeteld op het vwo.

Dus de 40.000 vwo-leerlingen die dit jaar eindexamen hebben gedaan, zijn de eerste generatie die slaagt met of juist zakt door de rekentoets. De toets telt namelijk mee in de zak-slaagregeling, wat betekent dat een leerling niet lager dan een 4 mag halen, of naast een 5 voor de rekentoets een andere 5 mag hebben voor Nederlands, Engels of wiskunde. Op de havo en het vmbo is de rekentoets officieel nog wel een verplicht onderdeel van het eindexamen, maar telt daar niet mee voor de zak-slaagregeling.

Niet andersom

De rekentoets is dus ingevoerd, maar scholen hebben weinig tijd gehad om het rekenonderwijs te verbeteren. Staatssecretaris Dekker geeft aan dat het rekenonderwijs in Nederland al een aantal jaar slecht is en dat het niet aan de rekentoets ligt dat leerlingen de toets niet halen. Scholen en leraren zouden zich achter de oren moeten krabben waarom het zo schort aan het rekenonderwijs. Maar het ministerie heeft de rekentoets ingevoerd als een soort middel om het rekenonderwijs te verbeteren, zonder dat er ruimte is gekomen voor bijvoorbeeld (extra) rekenlessen. Nancy Boelkens-Leek, wiskundedocent en genomineerd voor Leraar van het Jaar 2017, is daar heel duidelijk over: "Het onderwijs moet eerst goed zijn en daarna moet je gaan toetsen. Niet andersom."

Even een goed cijfer halen

Ook leerlingen zeggen weinig tot geen voorbereiding te hebben gehad op de rekentoets. Sara, een klasgenoot van Asmae, Frans en Julius, moest de rekentoets vier keer herkansen, de laatste keer tijdens de eindexamens. "Het wordt vanuit school zo gepresenteerd dat je even de rekentoets doet en dan moet je even een goed cijfer halen. Maar de voorbereiding was er eigenlijk niet. En dat zag je niet alleen op mijn school maar ook op andere scholen. Daarom duurde het bij mij heel lang voordat ik een zes heb gehaald.

Benieuwd naar het verhaal van de generatie rekentoets en wat Asmae, Frans en Julius allemaal hebben onderzocht en ontdekt? Luister naar de uitzending van Reporter Radio op NPO Radio 1.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zou de Tweede Kamer nog voor het reces laten weten of de rekentoets komend schooljaar gaat meetellen voor het behalen van het eindexamen vmbo en havo en hoe het staat met de ontwikkeling van een alternatief voor de rekentoets. Op 14 juli liet staatssecretaris Dekker weten dat "de resultaten die tot dusverre zijn behaald mij nu nog onvoldoende basis geven om te kunnen beoordelen of het verantwoord is om het resultaat op de rekentoets te laten meetellen voor het behalen van het diploma in vmbo en havo". De rekentoets wordt in het schooljaar 2017/2018 dus geen onderdeel van de zak-slaapregeling op vmbo en havo. Ook het ontwikkelen van een alternatief voor de rekentoets is uitgesteld. De plannen zouden rond de zomer naar de Tweede Kamer worden gestuurd, maar het ministerie en de betrokken expertgroepen hebben nu tot begin 2018 om het alternatief verder uit te werken.