'Revolutionair' dat AI wetenschappelijk onderzoek kan doen volgens wetenschapsfilosoof

Volgens Mieke Boon, hoogleraar wetenschapsfilosofie aan de Universiteit Twente, is het "revolutionair en buiten elke verwachting" dat er nu een generatieve AI is ontwikkeld die zoveel wetenschappelijk onderzoek kan overnemen, vertelt Boon in NOS Met het Oog op Morgen.

Het gaat voornamelijk om de taalmodellen, 'large language models' ook wel genoemd. Deze modellen worden al veel gebruikt door mensen, denk bijvoorbeeld aan het stellen van vragen aan ChatGPT. De nieuwe kunstmatige intelligentie is in staat om binnen grote hoeveelheden data patronen te ontdekken en woorden aan elkaar te koppelen die vaak samen gebruikt worden in onderzoek. Boon: "Datgeen wat er al is, wordt dus op een handige manier aan elkaar gekoppeld. Als onderzoeker ben je lang bezig met het zoeken in literatuur en naar literatuur." Dat werk wordt met deze modellen uit handen genomen, hiermee winnen onderzoekers veel tijd.

Mensen maken ook fouten

Het is een enorme verandering op maatschappelijk vlak, maar ook een verandering in hoe we wetenschappelijk onderzoek doen. Als wetenschapsfilosoof houdt Mieke Boon zich bezig met dit vraagstuk.

'Klopt het wel wat de AI zegt?' vragen we ons af. "Dat is vaak de eerste reactie van mensen. Maar mensen maken ook veel fouten. Mensen zijn beperkt in het zoeken naar informatie en AI maakt slimme koppelingen om het beter te doen." De mens wordt niet buitenspel gezet met dit algoritme, ook al denken sommige wetenschappers dat wel. De mens is nog steeds nodig om vragen te stellen. Het is wel fraudegevoelig, wetenschapstijdschriften moeten goed kijken of de onderzoeken van AI nog zijn gecontroleerd en bewerkt door mensen. En dat er dus niet rechtstreeks AI-onderzoeken worden gepubliceerd. De mens komt hier wederom aan te pas.