Waarom doen jongeren geen aangifte tegen online fraudeurs?

Erik kocht schoenen via Instagram nadat hij veel contact had gehad met de verkoper. Het account zag er betrouwbaar uit en de man stuurde foto's van de schoenen toen Erik hierom vroeg. Erik plaatste de bestelling, maar na anderhalve week werd het contact steeds minder, tot hij de verkoper helemaal niet meer kon bereiken. "Ik wist: dit is niet goed," vertelt Erik. Kort daarna had de verkoper het Instagram-account verwijderd, en de schoenen? Die heeft Erik nooit gekregen.

Onderzoek

Uit een onderzoek van ABN AMRO, dat een groep van 300 jongeren van 15 tot en met 17 jaar omvatte, bleek dat jongeren veel minder bewust zijn van online fraude dan volwassenen. Jongeren zien veel minder gevaren dan volwassenen. Zo gaf 26 procent van de jongeren aan de risico's van online fraude niet te kennen en zich er ook geen zorgen over te maken, en slechts 30 procent van de jongeren zou fraude melden bij de bank als ze slachtoffer worden. Hieruit trekt ABN AMRO de conclusie dat de jeugd fraude ziet als iets normaals.

"Jongeren worden kwetsbaar omdat ze zoveel tijd online doorbrengen", zegt fraude-expert Hendriks. "Door de promotie van influencers willen ze ook die mooie sneakers en PlayStation, maar onder die aanbieders zitten ook fraudeurs, die aantrekkelijke prijzen bieden. Ze zijn zo blij dat ze iets kunnen kopen, dat ze onvoorzichtig worden."

Hoe voorkom je online-oplichting?

Erik schaamt zich voor de mislukte aankoop, een veelvoorkomende reactie onder jonge slachtoffers. Om die reden deelt hij zijn verhaal niet onder zijn eigen naam. In tegenstelling tot veel leeftijdgenoten deed Erik wél aangifte bij de politie, maar kreeg teleurstellend nieuws: "Ze voerden de aangifte niet door, omdat ze niets voor mij konden betekenen." Toch blijft aangifte doen belangrijk, benadrukt Hendriks: "Op politie.nl kun je nagaan of er eerder aangifte is gedaan tegen de begunstiger. Bij drie aangiften gaat er een melding naar de bank, die dan de rekening kan blokkeren."

Hoe voorkom je nou om opgelicht te worden? "Een foto is snel geplaatst, dus kijk of het keurmerk echt is", zegt Hendriks. Controleer ook de reviews en kijk of ze bij de webshop passen of aangekocht zijn.” Hij ziet soms dat er jaren aan reviews staan, terwijl de webshop pas enkele maanden bestaat. "Het kan iedereen overkomen, dus praat erover met elkaar. Ouders kunnen hier ook helpen door samen de vervolgstappen door te nemen." Erik deelt ook een tip voor zijn leeftijdsgenoten: "Check de locatie van het bedrijf en controleer of die klopt."