Dilemma: mag je discrimineren als de nationale veiligheid op het spel staat?
- Nieuws
- Dilemma: mag je discrimineren als de nationale veiligheid op het spel staat?
Studenten en onderzoekers uit Iran en China worden op sommige Nederlandse universiteiten nog steeds geweigerd op basis van hun nationaliteit. Ondanks dat het uitsluiten of screenen van onderzoekers en studenten op basis van nationaliteit wettelijk verboden is, doen universiteiten dit soms toch. Dat bleek zaterdag in Argos in de nieuwe podcast Vriend of Vijand. De Nederlandse overheid is bang dat gevoelige kennis in verkeerde handen valt, wat de nationale veiligheid in gevaar kan brengen. Maar mag je discrimineren als de nationale veiligheid op het spel staat?
Vriend of Vijand #1: Een gevaar voor de nationale veiligheid - Argos
Waardevolle kennis in handen
Universiteiten zijn voorzichtig bij het aannemen van Iraanse en Chinese studenten en onderzoekers. Dit om het weglekken van gevoelige kennis uit risicovakgebieden, zoals nucleaire- en rakettechnologie, te voorkomen.
"Nederland beschikt over behoorlijk goede technische en wetenschappelijke kennis waar andere landen grote belangstelling voor kunnen hebben", vertelt Danny Pronk, die jarenlang voor de Nederlandse inlichtingendiensten werkte.
Gerelateerde podcast
Vriend of vijand
'Geen tweede Kahn'
Het weglekken van gevoelige kennis vormt een reëel risico. Dat bleek al in 1979. Toen kwam naar buiten dat kennisspion Abdul Khan in Nederland de blauwdruk van de uraniumverrijking had gestolen, en deze kennis had gebruikt om Pakistan te helpen bij het maken van een atoombom. Pronk bevestigt de risico’s die landen met gevoelige kennis kunnen lopen: "Het is veel efficiënter en doelmatiger als je kennis gewoon kunt stelen, dan hoef je het niet allemaal zelf te bedenken en te ontwikkelen."
Ook Saar Slegers, maker van de podcast Vriend of Vijand, vertelt dat ze de gevaren van kennisspionage ziet: "We willen natuurlijk geen tweede Kahn", vertelt ze in de studio, na gesproken te hebben met verschillende universiteiten en de Nederlandse overheid. Maar ze stelt ook dat "het heel belangrijk is om individuen niet terzijde te schuiven puur op basis van hun nationaliteit."
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Slachtoffer van uitsluiting
Ondanks dat de rechter al in 2009 oordeelde dat het weren van studenten en onderzoekers op basis van nationaliteit verboden is, wat ook in het Nederlandse beleid is vastgelegd, sluiten universiteiten soms nog steeds Chinese en Iraanse mensen uit. En dat heeft grote gevolgen voor hen.
Slegers sprak tientallen mensen die door deze maatregelen hun werk niet meer kunnen uitvoeren. Zo worden onderzoekers nog voordat ze solliciteren afgewezen, worden mensen die al aangesteld zijn op een universiteit op het laatste moment geweigerd, en mogen sommigen hun promotieonderzoek niet meer uitvoeren.
Bekijk hier het Argos-interview met maker Saar Slegers
Video niet beschikbaar
Vriend of Vijand: Een podcast over kennisspionage op Nederlandse universiteiten
Inlichtingendiensten waarschuwen voor spionage op universiteiten. Want het is niet de bedoeling dat high tech kennis van Nederlandse bodem in verkeerde handen valt. Maar hoe bescherm je kennis op een plek die juist bedoeld is om kennis te delen? En hoe bepaal je wie wel en niet te vertrouwen is? In de Argos-podcast Vriend of Vijand onderzoekt wetenschapsjournalist Saar Slegers de dilemma’s achter het Nederlandse kennisveiligheidsbeleid. En ze vraagt zich af: wiens veiligheid staat hier eigenlijk op het spel?
Luister de podcast in je favoriete podcast app en bezoek de website voor Argos voor meer achtergrondverhalen.
