Kabinet wilt versoepeling mensenrechtentoets bij wapenexport
- Nieuws
- Kabinet wilt versoepeling mensenrechtentoets bij wapenexport
Het demissionair kabinet kwam tijdens het zomerreces met een brief om het Nederlandse wapenexportbeleid te versoepelen. Het Nederlandse wapenexportbeleid is nu nog één van de strengste binnen de Europese Unie, en toetst of het defensiematerieel niet ingezet wordt bij mensenrechtenschendingen. De versoepeling zou betekenen dat wapenonderdelen makkelijker geëxporteerd kunnen worden. In Argos noemt SP-kamerlid Jasper van Dijk dit zorgelijk. "Je moet buitengewoon terughoudend zijn met de export van wapensystemen."
Luister de hele uitzending - Argos
Versoepeling exportbeleid
Nederland produceert voornamelijk onderdelen voor wapens die elders worden samengesteld en in elkaar gezet. Het kabinet stelt nu voor om de exportvergunning te laten aanvragen in het land waar het complete wapensysteem wordt gemaakt, zoals Frankrijk of Engeland. Volgens Dick Zandee, defensie-expert bij het Instituut Clingendael, bestaat er ruimte voor interpretatie in de criteria van de Europese Unie voor het geven van een exportvergunning. "Frankrijk interpreteert de criteria soepeler en exporteert makkelijker wapensystemen terwijl Nederland het meest streng is in de toepassing", zegt Zandee.
SP-kamerlid Jasper van Dijk ziet dit verschil ook en zegt dat dit mede komt door Frankrijks 'business-model van wapenexport'. Volgens Van Dijk willen deze landen wel samenwerken, maar geen extra toetsing toepassen. "Sinds de aanval van Poetin in Oekraïne zie je een drang vanuit Europa om wapenexport en productie te intensiveren en te versoepelen."
Nieuw balans
De Tweede Kamer moet nog met dit beleidsvoorstel instemmen. Jasper van Dijk vertelt dat het 'buitengewoon zorgelijk' is als het wordt ingestemd. "Wapens komen ook in foute handen terecht, er zijn voorbeelden van Nederlandse techniek die in Iraanse drones terecht zijn gekomen die uiteindelijk in Oekraïne zijn gebruikt door Rusland." Ook de doorvoer van wapenonderdelen kan problemen veroorzaken. "Je moet streng blijven toetsen."
Volgens Zandee heeft het beleidsvoorstel niet alleen negatieve kanten. "Nederland zal nog aan de hand van acht criteria bepalen of het verantwoord is, ze verliezen niet helemaal de controle." Ook benadrukt hij het belang van Europese samenwerking. "Er moet een nieuwe balans gezocht worden tussen een streng exportbeleid en het versterken van de Europese defensiesamenwerking."
Gerelateerd
