De mediastrategie in toeslagendrama: 'Grote publiek identificeert zich meer met autochtone Nederlandse ouders'

González Pérez vertelt hierover in een reconstructie van het toeslagendrama door Argos Medialogica. Makers Nordin Lasfar en Hansje van de Beek onderzoeken de beeldvorming rondom de affaire tijdens een drietal cruciale momenten: van de Bulgarenfraude tot en met een kritisch rapport van de Nationale Ombudsman uit 2017 en de recente onthullingen door journalisten van Trouw en RTL Nieuws.

Pers niet geïnteresseerd

Je kunt met moeilijk voorstellen na alle media-aandacht voor de toeslagenaffaire, maar aanvankelijk had advocaat González Pérez de grootst mogelijke moeite om de ogen te openen van pers en de politiek voor het leed dat de ouders was aangedaan. Zelfs na een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman over hoe de Belastingdienst omgaat met klanten van het gastouderbureau Dadim uit Eindhoven, vangt ze bot bij journalisten.

Ze besluit daarom tot een andere strategie: hoewel het overgrote deel van haar cliënten van buitenlandse komaf is, schuift González Pérez enkel autochtone Nederlandse ouders naar voren om de pers te woord te staan. "Zodat het grote publiek zich daarmee kon identificeren en het dossier in volle omvang standhield en het niet beperkt werd tot discriminatie", vertelt de advocaat in een Medialogica-aflevering.

"Dat is enorm pijnlijk", reageert programmamaker Hansje van de Beek zaterdag in Argos-radio. "Op dat moment was al een belastinginspecteur langs geweest. Haar man had op zijn computer gezien dat dubbele nationaliteiten werden bijgehouden." González Pérez vermoedt dat discriminatie een rol heeft gespeeld in de jacht op vermeende fraudeurs. Een gegrond vermoeden, zoals later zal blijken. Ze wil hierover echter nog niet aan de bel trekken, voordat haar melding over etnisch profileren door de Autoriteit Persoonsgegevens is onderzocht. "Dus wat doe ik?", parafraseert van de Beek. "Ik schuif die paar witte ouders die ik in mijn bestand heb, naar voren."

Waarom heeft het vijftien jaar moeten duren?

Als Trouw-journalist Jan Kleinnijenhuis in september 2018 een rechtszaak van González Pérez bijwoont, constateert hij met eigen ogen hoe de Belastingdienst belangrijke stukken achterhoudt voor de rechter. Dat is het moment dat hij besluit om zich vast te bijten in dit dossier. Later sluit ook Pieter Klein van RTL Nieuws aan. Samen vormen zij een journalistieke tandem. In de Tweede Kamer ontfermen Pieter Omtzigt en Renske Leijten zich over het dossier. Langzaam maar zeker komen de ernst en de omvang van de toeslagenaffaire aan het licht. Waarom heeft het vijftien jaar moeten duren? En welke rol spelen beeldvorming en media hierbij?

De aflevering wordt a.s. zondag om 22:20 uitgezonden op NPO 2. Op de website van argosonderzoekt.nl kun je nu al een voorproefje lezen.

Meer journalistiek speurwerk?

Argos is het onderzoeksjournalistieke programma van de VPRO en HUMAN. Je hoort Argos op zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur op NPO Radio1. Terugluisteren kan via je favoriete podcastapp, of via de website van Argos. Volg Argos ook via Facebook, Twitter en LinkedIn.