Euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden: 'Door erover te praten kan de doodwens afnemen'

"Wat is de praktijk rondom euthanasie in de psychiatrie? Dat was de hoofdvraag. Ik heb verschillende vragen proberen te beantwoorden in mijn studie", vertelt Pronk.

Reële optie

"Bij artsen ging het over de overwegingen om wel of niet in te gaan op een euthanasieverzoek van iemand met psychisch lijden. Bij patiënten was het meer gericht op het lijden zelf. Wat maakt het zo ondraaglijk, is suïcidaliteit niet hetzelfde als een euthanasiewens en waarom is het doen van een euthanasieverzoek zo belangrijk. Bij naasten vroeg ik of ze achter het euthanasieverzoek konden staan en waarom wel of niet. Ook hoe ze het traject ervaren en of ze zelf behoefte hebben aan nazorg", aldus Pronk.

"In de literatuur staat dat je euthanasie nooit als reële optie moet bespreken met je patiënt, omdat het de hoop zou ontnemen. Dat heb ik aan de patiënten gevraagd en zij gaven juist het tegenovergestelde aan. Doordat zij konden spreken over die wens, serieus werden genomen en er naar hen geluisterd werd, kon die doodwens afnemen."

Hoop

"Ik merkte ook dat naasten vrij ambivalent tegenover zo'n euthanasieverzoek staan. Enerzijds omdat zij het lijden zien en begrijpen, maar anderzijds hopen ze dat het nog beter wordt. Naasten voelden zich verder wel betrokken door de patiënt, maar niet altijd door de arts die het euthanasieverzoek evalueerde", zegt Pronk.

"De psychiatrie is op dit moment heel gericht op genezing. Maar patiënten gaven aan dat genezing misschien niet meer mogelijk is. Ze willen liever begeleiding in het omgaan ermee. Dus perspectief krijgen en doelen stellen ondanks dat ze aan zo'n ernstige psychische aandoening lijden. Dat noem je herstelgerichte psychiatrie. En dat kan heel erg zinvol zijn voor deze mensen."