Immunoloog: 'Vertrouwen op je immuunsysteem? Ik zou het niet durven'

Het immunsysteem wordt in de eerste week na de geboorte al opgebouwd, legt professor doctor Van Dongen (immunoloog verbonden aan het LUMC) uit. "Jonge kinderen zijn ontzaglijk goed uitgerust om van alles aan te kunnen."

Volgens de immunoloog neemt de kracht van het immuunsysteem fors af naarmate je ouder wordt. "Zeker boven de 60 jaar nemen de cellen die afweerstoffen maken fors af. Niet met een factor twee of drie, maar eerder met factor tien of honderd."

80 procent van het immuunsysteem is erfelijk

Daarnaast is er ook een groot erfelijk component dat bepaald of je krachtig immuunsysteem hebt of niet. "De een heeft nou eenmaal een beter opgebouwd afweersysteem dan de ander." Volgens Van Dongen is 80 tot 85 procent van je afweersysteem genetisch bepaald, maar er zijn wel zaken die het ernstig kunnen verslechteren.

Overgewicht en roken

Mensen met overgewicht hebben een immuunsysteem dat constant aanstaan. "Dat is één grote afweerreactie in de vetweefsels." In de vetcellen bij mensen met overgewicht is er continu weefselschade. "Eigenlijk is het een constante ontstekingsreactie", aldus de immunoloog.

Bij een corona-infectie betekent dit een gevecht op twee fronten. "Het afweersysteem ís al continu bezig." Dit zorgt er volgens hem voor dat patiënten met overgewicht én corona veel kwetsbaarder zijn. Dat geldt ook voor mensen die roken. "Mensen waarbij het afweersysteem continu actief is, hebben een probleem. Komt daar een corona-infectie bij, wat een compleet nieuw beestje is, dan moet het fors aan de slag."

Immuunsysteem 'oppeppen'?

Omdat het immuunsysteem voor een groot deel erfelijk bepaald is, heb je daar geen volledige controle over. Wel kun je volgens de immunoloog zorgen dat je gezond leeft zodat je afweersysteem niet constant bezig is. Gezond eten en sporten draagt allemaal bij, maar het is niet zaligmakend. "Het helpt zeker, maar denk niet dat je daarmee je afweersysteem oppept. Het voorkomt dat je immuunsysteem niet op andere plekken bezig is."

Informatie over immuunsysteem

Van Dongen vindt het begrijpelijk dat er in de eerste fase van de pandemiebestrijding minder aandacht was voor zijn vakgebied, maar inmiddels zou het wel goed zijn als er ook immunologen in het OMT zouden plaatsnemen.

Daarbij vindt hij dat de informatievoorziening van de overheid over corona en vaccinaties veel te summier is geweest. "Het ontbreken van informatie is een deel van de polarisatie rondom vaccinatie." Hij vindt dat deze informatie alsnog gedeeld moet worden. "Vaccinatie is op dit moment goud voor Nederland."

Tip voor het immuunsysteem

Professor dokter Van Dongen heeft ook nog twee tips voor jong en oud. "Wat vooral goed is voor kinderen is de ballenbak. Dat is de mooiste bron van afweerstimulerende materialen. Volwassen adviseert hij om daar weg te blijven. "Stuur geen bejaarden naar de ballenbak."